Coraz mniej młodych rolników w UE. W Polsce też nie jest dobrze

Źródło: Pixaby

Analizując wiek rolników w całej UE Eurostat (Europejski Urząd Statystyczny) wziął pod lupę wiek osób zarządzających gospodarstwami rolnymi (farm managers). Zdefiniowano ich jako osoby odpowiedzialne zarówno za finansowe aspekty funkcjonowania gospodarstw, jak i podejmujące decyzje dotyczące produkcji (co sadzić, co hodować, kiedy i ile sprzedawać itp.). Przyjęto zasadę, że w jednym gospodarstwie jest tylko jedna osoba, która do celów statystycznych jest klasyfikowana jako „kierownik gospodarstwa” (farm manager). Często osoba zarządzająca jest jednocześnie właścicielem gospodarstwa, jednak nie musi tak być, zwłaszcza w przypadku, gdy gospodarstwo posiada osobowość prawną. 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Przytoczone dane dotyczą 2020 r. Zgromadzono je dzięki spisowi powszechnemu przeprowadzanemu co 10 lat w 27 krajach UE i niektórych krajach EFTA (Europejska Stowarzyszenie Wolnego Handlu). Eurostat przypomina je w najnowszej broszurze, w której analizuje różne aspekty rolnictwa w UE. 

Czytaj też: Zmiany w dzierżawie terenów rolnych. Jakie będą nowe zasady?

W jakim wieku są rolnicy w UE? 

Z danych Eurostatu wynika, że tylko 6 proc. zarządzających gospodarstwami w UE ma mniej niż 35 lat. W tej grupie 26 proc. to kobiety, 74 proc. to mężczyźni. 14 proc. rolników jest w wieku 35-44 lata (29 proc. to kobiety, 71 proc. – mężczyźni). 22 proc. rolników to osoby w wieku 45-54 lata. W tej grupie również zdecydowaną większość stanowią mężczyźni (72 proc. vs 28 proc.). W wieku 55-64 lata jest 24 proc. osób zarządzających gospodarstwami rolnymi (30 proc. to kobiety, 70 proc. mężczyźni). Aż jedna trzecia (33 proc.) rolników z krajów UE to osoby powyżej 65. roku życia. W tej grupie 38 proc. to kobiety, 62 proc. to mężczyźni. 

Czytaj też: Popularna ulga dla właścicieli domów po nowemu. Jakie zmiany w 2025 r.?

Wiek rolników w Polsce na tle innych krajów UE 

W Bułgarii, Polsce, Estonii i Austrii kobiety-rolniczki poniżej 35 r. ż. stanowią między 2 a 4 proc. (>2-4 proc.) wszystkich rolników. Jeżeli chodzi o rolników-mężczyzn, Polska znajduje się wśród krajów, w których ta grupa wiekowa stanowi od 6 do 8 proc. (> 6-8 proc.) wszystkich rolników. 

W przypadku naszego kraju lepiej wyglądają statystyki dotyczące odsetka rolników poniżej 40. roku życia. W 2020 r. stanowili oni 21 proc. wszystkich zarządzających gospodarstwami. Pod tym względem „pokonała” nas tylko Austria, z liczbą 23,4 proc. Najmniej młodych rolników (do 40. roku życia) było na Cyprze (5,1 proc.), w Portugalii (6,4 proc.), Grecji (7,2 proc.) i Hiszpanii (7,7 proc.). 

Państwa południa dominowały też wśród krajów, w których miały stosunkowo wysoki odsetek rolników mających więcej niż 65 lat. W Portugalii stanowili oni połowę (50,3 proc.) wszystkich zarządzających gospodarstwami. Niewiele niższy odsetek (46,4 proc.) dotyczył Cypru. W Hiszpanii ta grupa wiekowa stanowiła 41,3 proc. wszystkich rolników. W Rumunii – 39,6 proc. 

Czytaj też: Ile będziemy płacić za warzywa i ziemniaki w 2025? Oto co podrożeje

Liczba gospodarstw rolnych w UE  

Według danych Eurostatu w 2020 r. w UE było ponad 9 mln gospodarstw rolnych (9 067 300). Najwięcej, bo prawie jedna trzecia (32 proc.), przypadało na Rumunię. Drugie miejsce zajęła Polska – 14 proc., trzecie Włochy – 12 proc., czwarte Hiszpania – 10 proc. Na piątym miejscu uplasowała się Grecja (6 proc.). Na pozostałe kraje Unii przypadało 26 proc. wszystkich gospodarstw. 

Czytaj też: Zwolnienie lekarskie rolnika: Ile płaci za nie KRUS?

Powierzchnia gospodarstw rolnych w UE 

Większość gospodarstw w UE (64 proc.) ma powierzchnię poniżej 5 hektarów. 29 proc. to gospodarstwa do 49,9 hektara, 7 proc. ma powierzchnię 50 hektarów i więcej.  Ten schemat rozmieszczenia był szczególnie wyraźny w Rumunii (to z pewnością wpływa mocno na statystyki dotyczące całej UE). Dziewięć na dziesięć gospodarstw w tym kraju (90,3 proc., czyli 2,6 mln) w 2020 r. miało powierzchnię mniejszą niż 5 hektarów. Z drugiej strony aż 54 proc. wszystkich użytków rolnych w tym kraju przypadała 0,9 proc. gospodarstw mających 50 hektarów i więcej.  

„Małe gospodarstwa o powierzchni poniżej 5 ha były również typowe na Malcie (96,6 proc. ogółu), Cyprze (87,5 proc.), Grecji (74 proc.), Portugalii (73,4 proc.), Chorwacji (70,6 proc.), Węgrzech (64,9 proc.) i Bułgarii (64 proc.), a także w poszczególnych regionach innych krajów, takich jak południowa część Polski oraz nadmorskie regiony Hiszpanii i Włoch” – czytamy w analizie Eurostatu. „Liczba małych gospodarstw w niektórych państwach członkowskich i regionach odzwierciedla mieszankę specjalizacji upraw (np. małe gaje oliwne i winnice), dużej własności gruntów oraz ograniczeń geologicznych i topograficznych.”

Kraje o zdecydowanie wyższym odsetku dużych gospodarstw rolnych (o powierzchni 50 hektarów i więcej) to:

• Luksemburg (52,7 proc. ogółu),
• Francja (46 proc.),
• Finlandia (33,3 proc.),
• Niemcy (31,5 proc.),
• Dania (30,9 proc.). 

W większości państw członkowskich większość użytków rolnych należy właśnie do tych największych gospodarstw. Najmocniej ta sytuacja widoczna jest w Czechach i w Słowacji. Największe gospodarstwa rolne stanowią tam odpowiednio 27,8 proc. oraz 17,9 proc. ogółu. Przypada na nie aż 92–93 proc. użytków rolnych (jest to najwyższy odsetek ze wszystkich państw członkowskich UE).