Co to są użytki rolne?

Źródło: Marcin Bartczak

Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 definiuje wiele pojęć, terminów, które będziemy sukcesywnie wyjaśniać, by ułatwić rolnikom odnalezienie się w gąszczu nowych wytycznych.

Rozpoczynamy od pojęcia, które było już znane wcześniej, jednak niejednokrotnie różnie było interpretowane. 

Co to są użytki rolne?

Pod pojęciem użytku rolnego rozumiemy każdy obszar zajmowany przez grunty orne, uprawy trwałe i trwałe użytki zielone, również wtedy, gdy tworzą one na tym obszarze systemy rolno-leśne.

W wyjaśnieniu tego pojęcia użyliśmy sformułowania "uprawy trwałe", które z kolei oznaczają uprawy niepodlegające płodozmianowi, inne niż trwałe użytki zielone i pastwiska trwałe. Będą to takie uprawy, które zajmują grunty przez okres pięciu lat i dłużej. Zaliczymy tutaj uprawy roślin zdrewniałych (które dają powtarzające się zbiory w postaci owoców) oraz uprawy wieloletnie roślin niezdrewniałych, zajmujących grunt przez pięć lat lub dłużej i dających powtarzające się zbiory w postaci samej rośliny. Do upraw trwałych zalicza się zagajniki o krótkiej rotacji i szkółki.

Pamietajmy też, że gruntami rolnymi nazywamy te grunty, które uprawiane są w celu produkcji roślinnej lub bedą to obszary dostępne dla produkcji roślinnej, ale ugorowane.

Jak dzielą się użytki rolne?

Na to pytanie już częściowo odpowiedzielismy, jednak podsumujmy - uzytki rolne możemy podzielic na grunty orne, trwałe użytki zielone (pastwiska, łąki), ogródki przydomowe, sady i szkółki drzew owocowych, trwałe plantacje (np. chmielu, wikliny, herbaty, kawy, trzciny cukrowej, winnice itp.).

Użytkami rolnymi nie bedą tereny leśne, szkółki leśne czy wody śródlądowe.

Utrzymywanie użytków rolnych

Jeżeli na użytkach rolnych nie jest prowadzona produkcja, istnieje obowiązek ich utrzymania, czyli wykonania co najmniej jednego zabiegu agrotechnicznego mającego na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności w terminie:

• do 31 lipca w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich, lub
• innym wynikającym z przepisów dotyczących warunkowości lub ekoschematów, lub przepisów dotyczących zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych.

Nieco inaczej przedstawia się to w przypadku sadów, w których warunek minimalnego utrzymania będzie spełniony jeśli prowadzone są cięcia sanitarne polegające na wycięciu suchych i zasychających gałęzi oraz obumarłych roślin.

Specjalny użytek rolny czyli systemy rolno-leśne

Systemy rolno-leśne to nic innego jak użytki rolne spełniające warunki ustanowione dla interwencji dotyczącej zakładania systemów rolno-leśnych. Innymi słowy, systemy rolno-leśne to taki sposób użytkowania gruntu rolnego, na którym drzewa lub krzewy są zintegrowane z uprawą rolną na tym samym obszarze (gruncie ornym lub TUZ). Jest to po prostu wielofunkcyjne użytkowanie gruntu przynoszące korzyści środowiskowo-klimatyczne.

Czym są trwałe użytki zielone?

Ostatnim pojęciem związanym z użytkami rolnymi będą trwałe użytki zielone. Są to grunty, które są wykorzystywane do uprawy traw lub innych zielnych roślin pastewnych rozsiewających się naturalnie (samosiewnych) lub uprawianych (wysiewanych) i które nie były objęte zmianowaniem upraw danego gospodarstwa przez okres co najmniej pięciu lat; zaoranie, uprawa lub wysiew innego gatunku należącego do traw lub innych zielnych roślin pastewnych po uprawie lub zaoraniu nie powoduje zmiany klasyfikacji danego obszaru jako trwałego użytku zielonego, pod warunkiem, że nowo wysiana po uprawie lub zaoraniu okrywa roślinna nadal należy do traw lub innych zielnych roślin pastewnych.