Cielęta na start. Co jest ważne w odchowie?
Cielę i jego zdolność do rozwoju kształtuje się najpierw na poziomie płodu i zależy między innymi od czynników genetycznych oraz warunków utrzymywania krów, które staną się matkami. Obecnie już wiadomo, że ogromne znaczenie ma również to, w jakich warunkach wzrastały płody oraz jakie było żywienie krów, czy występowały jakieś czynniki stresujące. Wszystko to ma duży wpływ na to, czy rodzące się cielęta będą miały skłonności do biegunek, różnych schorzeń i będą mniej lub bardziej wrażliwe na zmiany środowiskowe.
Cielęta rodzą się właściwie jako zwierzęta monogastryczne, gdyż główne procesy związane z trawieniem pokarmu rozpoczynają się w jednej części przewodu pokarmowego, czyli w trawieńcu, bo przedżołądki dopiero zaczynają się rozwijać. Jednak na początku trzeba zadbać o dostarczenie siary o dobrej jakości.
Najpierw siara - ważne dla odchowu
Podanie siary to etap odchowu cieląt, który wydaje się być najważniejszy, ponieważ to od niego zależy, czy w przyszłości cielęta będą bardziej wrażliwe na czynniki chorobotwórcze. W pierwszych dwunastu godzinach po urodzeniu u cieląt występuje najwyższa zdolność wchłaniania immunoglobulin, których źródłem jest siara. Immunoglobuliny, nazywane też przeciwciałami, są cząsteczkami białka, które wytwarzane są przez układ odpornościowy. Jest to odpowiedź organizmu na działalność drobnoustrojów chorobotwórczych, czyli głównie bakterii, wirusów i pasożytów. Przeciwciała wchodzą w reakcję z tymi patogenami, wiążąc je za sobą i następnie usuwają z organizmu. Niestety rodzące się cielęta nie mają rozwiniętego systemu obronnego i potrzebują tych przeciwciał od swoich matek, co możliwe jest dzięki pobraniu siary.
Wyróżnić można trzy rodzaje tych immunoglobulin IgA, IgG oraz IgM. Największe ich stężenie we krwi cieląt można uzyskać, podając siarę do 1-2 godzin po urodzeniu, w ilości około 4 litrów na sztukę. Warto przy tym pamiętać, że na mniejsze wchłanianie siary, mimo odpowiedniego jej podania, mają wpływ czynniki stresu okołoporodowego oraz sam przebieg porodu. Jeśli będzie on dość kłopotliwy, wówczas wydalanie smółki jest u takich cieląt dość szybkie, a podana siara, szybciej wtedy przejdzie przez przewód pokarmowy. Tym samym ilość wchłanianych immunoglobulin będzie mocno ograniczona.
Dobrej jakości siara zawiera powyżej 50 mg/ml immunoglobulin typu IgG, czyli podając 4 litry, dostarcza się ich cielęciu 200 mg/ml. Nie wszystkie krowy produkują odpowiedniej jakości siarę, ponieważ zależy to przede wszystkim od ich wieku, statusu zdrowotnego oraz objętości doju. W pierwszej i drugiej laktacji krowy produkują na ogół siarę o mniejszej koncentracji immunoglobulin niż w następnych laktacjach. Stąd zaleca się magazynowanie nadmiaru siary pobranego właśnie od tych starszych sztuk. W dodatku wraz z kolejnym udojem krów po urodzeniu również szybko zmienia się poziom immunoglobulin. Następuje wówczas spadek ich ilości niemal o 40% z doju na dój. Siara z pierwszego i drugiego udoju jest więc najbardziej wartościowa i taką należy podawać cielętom, a w przypadku braku świeżej korzystać z magazynu, gdzie również przechowuje się głównie siarę z pierwszego doju.
Jakość siary można badać za pomocą refraktometru, który odczytuje współczynnik załamania, co umożliwia określić koncentrację globulin w siarze i tym samym ocenić jej jakość. Przy braku dostępu do dobrej siary możliwe jest zastosowanie preparatów siarozastępczych, które pozwalają na uzupełnienie lub zastąpienie kiepskiej siary i dzięki temu cielęta otrzymują wymaganą dawkę immunoglobulin.
Jeśli rynki trzecie zamkną się na import wołowiny z Unii, czekają nas spadki cen
Jakie preparaty w odchowie cieląt?
Ponad połowa cieląt rodzi się z niskim poziomem żelaza, co jest wynikiem ubogiej zawartości tego składnika w siarze i mleku. Zaleca się więc stosowanie takich preparatów, które zawierają wysoki poziom żelaza lub uzupełnienie go w iniekcji. Celem jest, aby w pierwszych dwóch tygodniach cielę otrzymywało około 100 mg żelaza dziennie.
Od pierwszego dnia życia należy również zapewnić cielętom stały dostęp do wody, aby od samego początku przyzwyczajać je do pobierania. Swobodne pobieranie wody pozwala potem łatwiej uzupełniać cielętom płyny podczas na przykład biegunek, które bardzo często pojawiają się w 2 tygodniu życia. Można na przykład tą drogą łatwo uzupełniać elektrolity.
Niełatwy początek laktacji krów
