Błędy w płatnościach za dobrostan? "Odmowa nawet na kilkadziesiąt tysięcy zł"
Rok 2023 był pierwszym, podczas którego wdrażane były płatności dobrostanowe. Powodowało to liczne kłopoty, związane z wnioskami.
Kłopoty z płatnościami za dobrostan. Rolnicy alarmowali
O sprawie alarmowały już wcześniej m.in. izby rolnicze, interweniowali także parlamentarzyści, do biur których zgłaszali się rolnicy, ale nie tylko.
Reperkusje mają miejsce w tym roku - w momencie, gdy przyznawane były decyzje o płatnościach.
Okazuje się bowiem, że niektórzy rolnicy, którzy otrzymywali od maja tego roku decyzje z biur ARiMR - zgłaszali problemy związane z błędnymi naliczeniami płatności dobrostanowych za rok 2023.
W sprawie alarmował niedawno jeden z posłów - w swojej interpelacji do resortu rolnictwa.
- Do mojego biura wpłynęło pismo hodowców oraz firm prowadzących działalność w zakresie doradztwa rolniczego, dotyczące wydawanych przez ARiMR decyzji sanacyjnych dla rolników wnioskujących o „płatności dobrostanowe” za 2023 r. z powodu błędów generowanych przez system informatyczny - zaznacza parlamentarzysta, Tomasz Piotr Nowak.
Jak opisuje szerzej, hodowcy oraz firmy doradcze alarmowali go o błędach, które mogły wynikać z niewłaściwie działającego systemu informatycznego do obsługi płatności.
Według opisywanej w interpelacji sytuacji, system miał bowiem m.in. w niektórych przypadkach naliczać zawyżoną liczbę zwierząt na podstawie średnich stanów w okresie referencyjnym - a to skutkuje przekroczeniem dopuszczalnej obsady zwierząt do zgłoszonej powierzchni budynków inwentarskich i nakładanie kar na rolników. Ponadto - jak przypomina parlamentarzysta, w międzyczasie doszło do zmiany rozporządzenia odnośnie płatności - co mogło skutkować błędnym naliczeniem danych w zakresie stanów średnich zwierząt, które to dane wykorzystywane są do wydawania decyzji.
- Dodatkowym problemem są również ograniczone kompetencje pracowników biur powiatowych do dokonywania korekt wadliwych decyzji. Po analizie wadliwych decyzji, korekty dokonywane są przez pracowników centrali. Znane są przypadki, gdzie wygenerowane przez system błędy spowodowały odmowę płatności nawet na kilkadziesiąt tysięcy złotych. Oczywiście jest procedura odwoławcza, jednak wydłuża ona oczekiwanie na wypłatę środków bez winy wnioskującego rolnika - opisuje Tomasz Piotr Nowak.
Co na to ministerstwo?
Płatności dobrostanowe. Resort o złych zgłoszeniach w systemie IRZplus
Władze resortu zaznaczają w swojej odpowiedzi wprost:
- Jeżeli w trakcie obsługi wniosków o przyznanie płatności dobrostanowej pojawiały się błędy, mające wpływ na wysokość tej płatności, to wynikało to przede wszystkim z nieprawidłowo lub nieterminowo zgłaszanych w systemie IRZplus przemieszeń zwierząt oraz oznakowania zwierząt - odpowiada Adam Nowak, podsekretarz stanu w resorcie rolnictwa.
Jak przypomina ponadto, w odniesieniu do funkcjonowania systemu informatycznego obsługującego płatności dobrostanowe - kontrolę administracyjną spraw związanych z ekoschematem Dobrostan zwierząt przeprowadza kierownik danego biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) w systemie informatycznym IACSPlus (ang. Integrated Administration and Control System) w oparciu o dokumenty potwierdzające realizację w gospodarstwie beneficjenta odpowiednich wymogów w ramach poszczególnych wariantów/praktyk podwyższających poziom dobrostanu zwierząt oraz o informacje zawarte w komputerowej bazie danych IRZplus.
- Płatności dobrostanowe za rok 2023 przyznawane były, zgodnie z § 26 oraz § 31 rozporządzenia dobrostanowego, w zależności od realizowanego wariantu/praktyki podwyższającej poziom dobrostanu zwierząt, na podstawie liczby zwierząt utrzymywanych lub wyprodukowanych w gospodarstwie w okresie przestrzegania wymogów w ramach danego wariantu/praktyki. Liczbę zwierząt uprawnionych do płatności określa się na podstawie danych zawartych w komputerowej bazie danych IRZPlus - opisuje wiceminister rolnictwa
I dodaje przy tym wprost: przyczyną pojawiających się przekroczeń obsady zwierząt, które mogły skutkować w skrajnych przypadkach odmową przyznania płatności dobrostanowej, mogły być błędnie sporządzone plany poprawy dobrostanu zwierząt.
Jak twierdzi wiceminister rolnictwa, sam system informatyczny, w którym obsługiwane są wnioski o przyznanie płatności dobrostanowych (IACSplus) "został przygotowany zgodnie z obowiązującymi przepisami" a wszelkie pojawiające się w trakcie obsługi błędy systemu "były na bieżąco naprawiane przez wykonawcę systemu".
Ponadto wszyscy pracownicy obsługujący sprawy dotyczące ekoschematu Dobrostan zwierząt, przed rozpoczęciem weryfikacji wniosków o przyznanie płatności dobrostanowej musieli odbyć szkolenie oraz zdać egzamin.
Podobnie jak w przypadku innych płatności bezpośrednich, przygotowana została książka procedur określająca tryb i zasady weryfikacji wniosków oraz przygotowane zostały instrukcje stanowiskowe i wytyczne dla pracowników biur powiatowych ARiMR, które w sposób szczegółowy opisują proces weryfikacji wniosków oraz obsługi ewentualnie stwierdzonych we wniosku błędów. Ponadto informuję, że prowadzone są liczne szkolenia zarówno dla doradców, jak i pracowników biur powiatowych ARiMR i oddziałów regionalnych ARiMR, a także przeprowadzane są szkolenia w terenie dla rolników. W każdym biurze powiatowym ARiMR przygotowano stanowiska pomocy technicznej dla rolników, przygotowano także aktualizację informacji na stronie internetowej MRiRW oraz ARiMR o zasadach przyznawania płatności, niezbędnych dokumentach jakie należy prowadzić w ramach tej płatności oraz terminów ich złożenia. Na stronie internetowej ARiMR umieszczono zaktualizowaną instrukcję wypełniania wniosku w aplikacji eWniosekPlus, szczegółowo opisującą tryb składania wniosków poprzez aplikację eWniosekPlus - odpowiada Andrzej Nowak.
Płatności dobrostanowe. Można się odwołać
Jak odpowiada na koniec - trudno odnieść się do konkretnej sprawy bez większej liczby informacji, jednak trzeba też pamiętać, zgodnie z prawem, od decyzji wydanej w pierwszej instancji stronie niezadowolonej z rozstrzygnięcia przysługuje prawo do wniesienia odwołania do organu drugiej instancji tj. (w przypadku ekoschematu dobrostan zwierząt) do dyrektora oddziału regionalnego ARiMR.
- Ponadto zgodnie z ustawą prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w przypadku, kiedy strona nie zgadza się z ostateczną decyzją organu drugiej instancji, stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego - zaznacza przedstawiciele MRiRW.
CZYTAJ TAKŻE: Jakie są największe problemy związane z realizacją dobrostanu świń?
