Czy rolnik dostanie powołanie do wojska?

Źródło: MON

Ministerstwo Obrony Narodowej planuje rekordową liczbę powołań do wojska w 2023 r. Rolnik nie może liczyć na specjalne odszkodowanie z tytułu strat w gospodarstwie powstałych podczas ćwiczeń wojskowych. W szczególnych przypadkach możliwa jest zmiana decyzji szefa wojskowego centrum rekrutacji.

Wezwanie do wojska może dostać nawet 250 tys. żołnierzy rezerwy, o ile nie skończyli 55 lat lub nie pełnią jakiejś ważnej funkcji. Ćwiczenia mogą trwać nawet 90 dni. Za niestawienie się grozi kara grzywny, a nawet areszt.

Rekordowy limit wojskowych powołań w 2023 roku!

Od kwietnia tego roku obowiązuje ustawa o obronie ojczyzny, zgodnie z którą Rada Ministrów określa w rozporządzeniu liczbę osób, które mogą być powołane w danym roku kalendarzowym do czynnej służby wojskowej. Ustala również liczbę osób, które mogą pełnić służbę wojskową w rezerwie w ramach odbywania ćwiczeń wojskowych. Ministerstwo Obrony Narodowej właśnie opublikowało  rozporządzenie, w którym określa m.in. największą grupę powołań na ćwiczenia wojskowe - do 200 tys. żołnierzy rezerwy, w tym 200 z przeznaczeniem na szkolenie w ramach kursów podoficerów i oficerów rezerwy, a także osób przeniesionych do rezerwy niebędących żołnierzami rezerwy.

W rozporządzeniu wyznaczono również limity powołań do:

• zawodowej służby wojskowej – do 17 tys. 128 osób, które mogą być powołane do czynnej służby wojskowej w charakterze żołnierza zawodowego, w tym w trakcie kształcenia;
• aktywnej rezerwy – do 10 tys. żołnierzy rezerwy pełniących służbę, na podstawie powołania na czas nieokreślony, raz na kwartał jednorazowo przez co najmniej 2 dni w czasie wolnym od pracy oraz jednorazowo przez 14 dni, jak również w inne dni, stosownie do potrzeb Sił Zbrojnych, po uzgodnieniu z żołnierzem AR lub na jego wniosek oraz w dni, w których został wezwany do natychmiastowego stawiennictwa;
• dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej — do 28 tys. 580 osób, w tym osoby w trakcie kształcenia, które nie odbywały dotychczas czynnej służby wojskowej oraz osoby przeniesione do rezerwy niebędące żołnierzami rezerwy (osoby po kwalifikacji wojskowej), ochotnicy niezależnie od posiadanych kwalifikacji i wykształcenia, jeżeli ukończyli co najmniej osiemnaście lat życia; osoby, które spełniły obowiązek służby wojskowej w innym kraju; osoby, które stale zamieszkując za granicą, wróciły do kraju i meldują się na pobyt stały;
• terytorialnej służby wojskowej – do 38 tys. żołnierzy rezerwy oraz tych, którzy mają uregulowany stosunek do służby wojskowej.

Rolnik może zostać powołany na ćwiczenia

Zgodnie z ustawą o obronie ojczyzny ćwiczenia wojskowe odbywają żołnierze pasywnej rezerwy, czyli osoby, które mają uregulowany stosunek do służby wojskowej, ale nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej, nie podlegają militaryzacji oraz nie ukończyły 55. roku życia (w przypadku osób posiadających stopień podoficerski lub oficerski – 63. roku życia).

Musimy w tym miejscu wyjaśnić, co to znaczy "rezerwa pasywna". Nowa ustawa wprowadziła dwie rezerwy: pasywną i aktywną. Rezerwę pasywną tworzą wszystkie osoby, które:

• przeszły kwalifikację wojskową (czyli mają określoną kategorię zdolności do służby wojskowej), ale nie odbyły czynnej służby wojskowej i nie złożyły przysięgi,
• mają jakikolwiek kurs wojskowy (np. dwutygodniowy w WOT, lub miesięczny w dobrowolnej zasadniczej służbie wojskowej), ale nie złożyły przysięgi wojskowej,
• złożyły przysięgę wojskową, mają uregulowany stosunek do służby wojskowej, nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej i nie są zainteresowane służbą w wojsku.

Dokąd zostanie wysłany rolnik - rezerwista?

Ćwiczenia odbywają się w jednostkach wojskowych i związkach albo jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi obrony narodowej oraz przez niego nadzorowanych (lub w innych podmiotach wskazanych przez niego). Rolnik może równiez trafić do jednostek biorących udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, w akcjach poszukiwawczych oraz ratowaniu życia ludzkiego.

Na jak długo rolnik opuści swoje gospodarstwo?

Rezerwiści będą powoływani na ćwiczenia:

• jednodniowe;
• krótkotrwałe – trwające nieprzerwanie do 30 dni;
• długotrwałe – trwające nieprzerwanie do 90 dni;
• rotacyjne – trwające łącznie do 30 dni i odbywane z przerwami w określonych dniach w ciągu danego roku kalendarzowego.

Łącznie czas trwania ćwiczeń żołnierza pasywnej rezerwy nie może przekraczać 90 dni w ciągu roku. Ćwiczenia trwające do 24 godzin rolnik może odbywać nie więcej niż trzy razy w roku, a pozostałe — raz w roku. Co jest ważne, tego limitu nie stosuje się do działań związanych ze zwalczaniem klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, akcjami poszukiwawczymi oraz ratowania życia ludzkiego.

Rekompensata dla rolnika

Żołnierzom rezerwy oraz osobom przeniesionym do rezerwy niebędących żołnierzami rezerwy, którzy odbyli ćwiczenia wojskowe przysługuje świadczenie pieniężne rekompensujące utracone wynagrodzenie. Rekompensata nie należy się jedynie w przypadku ćwiczeń trwających do 24 godzin odbywających się w czasie lub dniu wolnym od pracy.

Na podstawie art. 312 ust. 5 i 10 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie ojczyzny organem właściwym do wypłaty rekompensaty jest aktualnie dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pasywnej rezerwy pełnił służbę.

Sposób ustalania i tryb wypłacania świadczenia określa rozporządzenie Rady Ministrów z 25 sierpnia 2015 r. Zgodnie z jego § 5, w przypadku uzyskiwania dochodu z działalności rolniczej, świadczenie rekompensujące stanowi kwota uzyskana z pomnożenia liczby hektarów przeliczeniowych przez miesięczną wysokość przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, ogłoszoną przez prezesa GUS. Wynik dzieli się przez 21 i mnoży przez liczbę dni odbytych ćwiczeń wojskowych.

Jest jeszcze jeden problem, który warto tutaj zauważyć. Domownik w gospodarstwie rolnym nie może być utożsamiany z charakterem pracy rolnika w takim gospodarstwie, ponieważ nie prowadzi on zawodowej działalności rolniczej na własny rachunek, lecz wyłącznie pomaga w prowadzeniu takiej działalności. Z tego względu nie otrzyma on rekompensaty.

Ale co z powstałymi w tym czasie zaniedbaniami w gospodarstwie?

Jeśli w wyniku pobytu rolnika na ćwiczeniach jego gospodarstwo odniesie straty spowodowane np. nie wykonaniem we właściwym czasie nawożenia czy oprysku to niestety - rolnik nie może liczyc na specjalne odszkodowanie z tego tytułu. Prawo nie przewiduje innych rekompensat niż te przewidziane rozporządzeniem.

Kim jest w ogóle rolnik w rozumieniu Wojskowego Centrum Rekrutacji?

Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, nie zawiera definicji rolnika i działalności rolniczej. Należy zatem posługiwać się tymi określeniami w rozumieniu ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. W myśl art. 6 tej ustawy, rolnikiem jest pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na terytorium Polski, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym. Pamiętajmy, że domownik nie będzie rolnikiem!

Rolnik może się odwołać, ale i tak to nie wstrzyma wykonania decyzji

Powołanie na ćwiczenia wojskowe następuje na podstawie karty powołania, która jest decyzją administracyjną. Od tej decyzji służy powołanemu rolnikowi odwołanie do organu wyższej instancji, składane za pośrednictwem szefa wojskowego centrum rekrutacji, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

Powołani na ćwiczenia wojskowe są obowiązani stawić się do służby w określonym w karcie powołania terminie i miejscu. Jeśli tego nie zrobią i nie podadzą uzasadnionej przyczyny, starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad trzy miesiące, na wniosek szefa wojskowego centrum rekrutacji, zarządza przymusowe doprowadzenie powołanego przez Policję do wskazanej jednostki wojskowej, w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

wiescirolnicze.pl informują jako pierwsze - kiedy rolnik może być zwolniony z ćwiczeń

Ponieważ powołanie na ćwiczenia wojskowe dla rolnika może oznaczać naprawdę sporo kłopotów, zwróciliśmy się z bezpośrednio do rzecznika prasowego Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji z pytaniem, czy istnieją przesłanki, które może wykorzystać rolnik w swoim odwołaniu, przedstawiając je jako argumenty przemawiające za zwolenieniem go z ćwiczeń:

- Powołanie na ćwiczenia wojskowe następuje na podstawie karty powołania, która jest decyzją administracyjną. Od tej decyzji służy powołanemu rolnikowi odwołanie do organu wyższej instancji, składane za pośrednictwem szefa wojskowego centrum rekrutacji. Odwołanie może zostać rozpatrzone pozytywnie, jeśli rolnik prowadzi intensywną hodowlę zwierząt oraz w okresie wykonywania intensywnych prac polowych - poinformowała nas podczas rozmowy ppłk Justyna Balik

Zatem jeśli prowadzisz intensywną hodowlę zwierząt masz szansę, by twoje odwołanie było uwzględnione. Jeśli natomiast prowadzisz uprawy, możesz liczyć na uwzględnienie odwołania jedynie w okresie trwania prac polowych. 

Nie stawisz się - będzie grzywna lub areszt! 

Niestety wprowadzono również poważne kary za niestawienie się na ćwiczenia. Zgodnie z art. 682 ustawy o obronie ojczyzny, kto:

1. będąc żołnierzem pasywnej rezerwy, nie zgłasza się w określonym terminie i miejscu na ćwiczenia wojskowe trwające do dwudziestu czterech godzin,
2. będąc przeznaczonym do szkolenia lub ćwiczeń wojskowych, nie zgłasza się w określonym terminie i miejscu do tej służby,
3. posiadając przydział organizacyjno-mobilizacyjny do jednostki przewidzianej do militaryzacji, nie zgłasza się w określonym terminie i miejscu do służby w tej jednostce, 

podlega karze aresztu albo grzywny.

Masz pytania lub wątpliwości dotyczące tego artykułu?

Napisz wiadomość: [email protected]

Czekamy na kontakt z Tobą, Twój głos jest dla nas ważny.