Murarka zamiast pszczoły miodnej

Źródło: fot. K. Pięta

Murarka nie jest agresywna, a jej hodowla nie wymaga nakładów finansowych. Za to zysk z utrzymania tej pszczoły na polu - nieoceniony.

Zapylanie przez owady jest najważniejszym, a jednocześnie najtańszym czynnikiem plonotwórczym. Odbywa się często bez udziału i wiedzy rolnika. Od niepamiętnych czasów pszczoły istniały i spełniały swoją rolę. Niestety, coraz częściej mówi się, że osobników tego gatunku ubywa. Jako pierwsi na ten proces zwrócili uwagę Amerykanie, którzy kilka lat temu zauważyli 50% spadek rodzin pszczelich. Należy się wiec zastanowić nad alternatywą dla tego gatunku owadów. - Rozwiązanie jest po ręką - mówił dr Dariusz Teper z Oddziału Pszczelnictwa Instytutu Ogrodnictwa w Puławach podczas konferencji prasowej w Garzynie, zorganizowanej przez firmę Sumi Agro. - Głównym zapylaczem upraw w naszym kraju jest pszczoła miodna. Na drugim miejscu, ze względu na zapylenie niemal wszystkich upraw pod osłonami, są trzmiele. Trzecim gatunkiem, który zyskuje coraz większe znaczenie, jest murarka ogrodowa. I właśnie ta pszczoła odgrywa główną rolę w obecnie realizowanej akcji edukacyjnej Sumi Agro Poland - tłumaczył dr Teper.

Głównym zapylaczem upraw w naszym kraju jest pszczoła miodna. Na drugim miejscu, ze względu na zapylenie niemal wszystkich upraw pod osłonami, są trzmiele. Trzecim gatunkiem, który zyskuje coraz większe znaczenie, jest murarka ogrodowa. I właśnie ta pszczoła odgrywa główną rolę w obecnie realizowanej akcji edukacyjnej Sumi Agro Poland.

Murarka zyskuje w Polsce coraz większą popularność. Należy ona do rodziny miesierkowatych. Cechą charakterystyczną, tego gatunku jest, że zbiera pyłek na brzuszną część odwłoka (pszczoła miodna zbiera go na trzecią parę odnóży). Murarka oblatuje pola w promieniu kilkuset metrów, mając więc jej gniazda na polu, rolnik może mieć pewność, że będzie zapylała jego uprawy, a nie sąsiada. Nadaje się zwłaszcza na plantacje rzepaku, gdyż dzięki dużemu kwitnieniu pszczoły są w stanie zebrać ilość pyłku pozwalającą na ogromny rozwój populacji. Okres jej działania pokrywa się z czasem największego zapotrzebowania na owady zapylające. Pracuje od połowy kwietnia do końca maja lub początku czerwca. Zimuje w stadium dorosłego owada, więc nie potrzebuje na wiosnę wyższych temperatur, aby się obudzić i dokończyć cykl rozwojowy - od razu zaczyna latać. Jest odporna - można ją przechowywać zarówno na mrozie, jak i w pomieszczeniu.

Posiada żądło, ale jest ono uwstecznione, często nie potrafi nawet przebić ludzkiej skóry. To sprawia, że murarka jest zupełnie nieagresywna. W każdej populacji jest około 30 - 40% samic, czyli dominują samce. Na 1 ha sadu jabłoniowego, według danych szacunkowych, potrzeba 1.000 szt. murarki ogrodowej, ale każda ilość jest dobra. Cena takiej liczby osobników wynosi około 200 zł. Jednakże nie trzeba kokonów kupować co roku, można prowadzić własną hodowlę.

Jak przygotować hodowlę murarki ogrodowej? Potrzeba jest skrzynka (np. na jabłka) przykryta daszkiem. Ważnym elementem jest zabezpieczenie całej kolonii przed ptakami siatką (może być z drutu lub plastikowa o oczkach około 2,5 cm). Materiał na gniazdo jest ogólnodostępny - najlepiej sprawdza się trzcina o średnicy od 6 do 8 milimetrów, którą należy pociąć na kawałki o długości 10 - 15 cm. Pociętą trzcinę najlepiej powiązać w pęczki po około 70 sztuk. Bierze się to stąd, że na 1.000 wystawianych kokonów potrzeba około 700 rurek. Z 1.000 kokonów otrzymujemy średnio 350 samic (35%), a na każdą przypadają dwie rurki. 10 pęczków wystarczy więc dla całej populacji. Materiał wsadowy można kupić w postaci kokonów wyjętych z trzcinowych rurek. Murarkę powinno się wprowadzić na plantację minimum dwa tygodnie przed przewidywanym zakwitnięciem uprawy, co często jest kłopotliwe. Gniazda można wystawić po prostu na początku kwietnia, aby nie przeoczyć tego terminu. Należy odsunąć kolonie od drzew wiatropylnych, takich jak: orzech włoski, grab, topola, buk itp., bo odciągają pszczoły od upraw. Trzeba pamiętać, aby zabrać pudełka z resztkami kokonów, z których wygryzły się murarki po trzech tygodniach od wystawienia, aby nie doszło do rozwoju patogenów. Gniazda murarek zabiera się z plantacji w połowie września, ze względu na niezakłócone zakończenie całego cyklu rozwojowego pszczoły - odpowiada specjalista.

• Oblatuje około 150 gatunków roślin, w tym niemal wszystkie uprawne
• Zimuje w stadium imago (owad dorosły), co sprawia, że nie wymaga wiosennej inkubacji
• Okres jej lotu pokrywa się z czasem największego zapotrzebowania na owady zapylające w przyrodzie (kwiecień - maj)
• W każdej komórce gniazdowej gromadzi około 200 mg pyłku
• Mimo posiadania żądła jest całkowicie nieagresywna Hodowla jest stosunkowo łatwa i nie wymaga wysokich nakładów finansowych Jest to nasz rodzimy gatunek