Jesienią trzeba się przyłożyć do walki z tymi szkodnikami. Są szczególnie groźne

Źródło: Adobe Stock

Gryzonie występujące w Polsce, które mogą wyrządzić największe szkody w uprawach, to:  

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Za gryzonie, które mogą wyrządzić największe szkody bezpośrednio w uprawach, uznaje się norniki i karczowniki ziemnowodne. 

Czytaj też: Dziwny sposób na ściółkowanie podbija polskie ogrody. Po co ogrodnicy to robią?

Działania profilaktyczne. Co warto zrobić jesienią, żeby zimą gryzonie nie narobiły szkód? 

Ochrona sadu czy ogrodu przed działalnością gryzoni powinna w pierwszej kolejności skupić się na profilaktyce. Przed nastaniem zimy trzeba przede wszystkim zadbać o utrzymanie porządku. Chodzi o to, by gryzonie miały jak najmniej potencjalnych kryjówek i pokarmu. Dlatego należy: 

• usunąć chwasty oraz resztki roślin i owoców;
• przyciąć niskie trawy wokół drzew i krzewów – wysoka roślinność ułatwia gryzoniom poruszanie się i ukrywanie;
• ograniczyć gęste nasadzenia w pobliżu pni drzew – czysta przestrzeń wokół nich utrudni dostęp do kory i korzeni;
• nie zwlekać zbyt długo z wykopaniem warzyw korzeniowych (zwłaszcza marchewki i buraczków czerwonych) przed zimą;
• zainstalowanie tyczek spoczynkowych dla ptaków drapieżnych, które są naturalnymi wrogami gryzoni (tyczki to drewniane konstrukcje w kształcie litery T, o wysokości ok. 4 m; powinny być stabilne, najlepiej ustawione w pozycji wschód-zachód);
• można pokusić się również o zainstalowanie budek lęgowych dla tych ptaków; warto pamiętać, że gryzoniami żywią się również bociany;
• za element profilaktyki uznaje się również rezygnację ze stosowania ściółki przed zimą (warto to przemyśleć, zwłaszcza jeśli mamy negatywne doświadczenia z gryzoniami w ogrodzie z poprzednich sezonów). 

Czytaj też:
Owocowe mumie. Czy zrywać zgniłe owoce z drzew? Eksperci odpowiadają

Zabezpieczenie drzew i krzewów przed gryzoniami 

Elementem działań profilaktycznych w walce z gryzoniami w sadzie czy ogrodzie może być też zabezpieczenie drzew i krzewów przed pogryzieniem. Dotyczy to zwłaszcza młodych drzewek. W sklepach ogrodniczych można kupić specjalne osłonki, które zakład się na pień. Ich celem jest zarówno ochrona przed gryzoniami, jak i innymi zwierzętami, zwłaszcza sarnami czy zającami. Osłonki chronią również drzewka przed niskimi temperaturami.  

Funkcję ochronną mogą pełnić również specjalne farby do bielenia pni – służą one tym samym celom, co osłonki. Wypróbować można również gęste i elastyczne siatki, które docelowo mają chronić drzewka przed ogryzaniem przez sarny i zające. Trzeba mieć jednak na uwadze, że mogą one nie powstrzymać gryzoni (które mogą dostać się do kory między oczkami). Zawsze jest jednak szansa, że siatka zmniejszy skalę zniszczeń. 

Czytaj też: Wciąż można siać marchewkę, pietruszkę i cebulę. Wiosną zobaczysz efekty

Zastosowanie siatek antygryzoniowych 

Siatki antygryzoniowe wykonane z metalu są stosowanie m.in. w budownictwie do zabezpieczenia budynków przed dostępem myszy i innych gryzoni. Niektórzy używają ich również do zabezpieczenia ogrodów, wykorzystując siatkę do ogrodzenia działki i robiąc to w taki sposób, by siatka była wkopana w ziemię (do głębokości ok. pół metra). W ten sposób tworzy się podziemną barierę zarówno dla gryzoni, jak i dla kretów. Z przyczyn oczywistych (koszty, ilość pracy itd.) rozwiązanie to można stosować tylko w niektórych sytuacjach. Siatki antygryzoniowe można również stosować sezonowo, przed zimą do zabezpieczania piwnic, przechowalni, altanek na działkach, otworów wentylacyjnych itp. 

Czytaj też:
Krzew, który zimą wygląda najlepiej. Twój ogród "zapłonie" czerwienią

Po czym poznać, że w sadzie lub ogrodzie pojawiły się gryzonie? 

Profilaktyka to jedno. Dodatkowo jednak jesienią trzeba sprawdzić ogród czy sad pod kątem obecności gryzoni. Chodzi np. o:

• zwrócenie uwagi, czy warzywa wykopywane przed zimą nie są pogryzione;
• przyjrzenie się, czy w okolicach miejsc takich jak miedze itp. nie ma gniazd gryzoni;
• znakiem obecności gryzoni mogą być dziury w ziemi; 
• czasem da się też zauważyć, że w niektórych miejscach ogrodu czy sadu ziemia pod stopami jest bardziej miękka – może to świadczyć o obecności gryzoni drążących tunele (np. norników); ślady podziemnych tuneli widać też czasem na powierzchni gleby. 

Czytaj też: Zamiast wyrzucać, zarabiają na weselach. Nowa moda uratuje rolników?

Usuwanie gryzoni z sadu i ogrodu 

Metody walki z gryzoniami warto dopasować do skali problemu i wielkości upraw, które chcemy chronić. Do dyspozycji mamy metody mniej lub bardziej radykalne, w tym: 

• elektroniczne odstraszacze ultradźwiękowe, które skutecznie zniechęcają gryzonie do przebywania w danym miejscu;
• odstraszanie gryzoni poprzez umieszczanie w miejscach ich występowania naturalnych odstraszaczy – czyli olejków eterycznych (np. eukaliptusowy czy lawendowy), kulek kamforowych lub innych preparatów zapachowych dostępnych w sklepach ogrodniczych, roślin wydzielających nielubiane przez gryzonie zapachy (np. mięta, wrotycz, bazylia, czarny bez) ;
• zastosowanie tradycyjnych pułapek lub pułapek żywołownych;
• mechaniczne niszczenie gniazd;
• zalewanie tuneli wodą;
• stosowanie preparatów gazowych (gaz wpuszcza się do nor);
• stosowanie trutek.