Jak ograniczać suszę na polu?
Brak dostatecznej ilości opadów latem, wysokie temperatury powietrza i intensywniejsze parowanie wody z powierzchni pola oznaczają suszę prowadzącą bardzo często do utraty plonów. Według wieloletnich prognoz na polskich polach będzie coraz gorzej, dlatego należy wykorzystywać wszystkie możliwe rozwiązania, aby ograniczać skutki suszy.
Orka w poprzek
Orkę należy dostosować do ukształtowania terenu - tak, aby redliny układały się w poprzek pochyłości terenu. Dzięki temu ograniczyć można odpływ wody z uprawy, niszczenie gleby oraz wypłukiwanie z niej cennych składników. Warto też zmienić układ dróg rolniczych, tak aby przebiegały wzdłuż punktów położonych na tym samym pozionie i woda nie spływała drogą w dół.
Wczesny wysiew
Wykonanie wczesnego wysiewu może zwiększyć pokrywę roślinną nawet o 25%, a to ograniczy parowanie wody z powierzchni pola oraz zwiększy na nim magazynowanie wody. Dodatkowo ogranicza spływ i zwiększa przenikanie w głąb ziemi, które przyczynia się do uzupełniania wód gruntowych.
Rośliny o zwiększonej odporności na suszę
Uprawianie gatunków i odmian o zwiększonej odporności na suszę - np. soja, słonecznik. Jeśli to możliwe, należy zwiększać areały upraw roślin z większą wydajnością fotosyntezy (do której potrzebne jest światło) i szybszą produkcją biomasy - np. proso, kukurydza na właściwym stanowisku. Rośliny z tym typem fotosyntezy są lepiej przystosowane zarówno do wysokich temperatur, jak i okresowych niedoborów wody.
Odpowiednie nawożenie i odczyn gleby
Odpowiednie zaopatrzenie roślin w składniki nawozowe i dbanie o wymagany odczyn gleby. W ten sposób osiąga się mniejsze zużycie wody na uzyskanie takiego samego plonu. Szczególnie istotny jest tutaj fosfor oraz optymalny odczyn, sprzyjający dobremu rozwojowi systemu korzeniowego roślin, jak również potas, regulujący procesy otwierania i zamykania się aparatów szparkowych przez które następuje parowanie wody z roślin. Z kolei krzem jest pierwiastkiem nawozowym, który łagodzi skutki suszy u roślin uprawnych.
Odejście od wielkich monokultur
Odejście od zajmujących duże powierzchnie monokultur, czyli wieloletniego uprawiania roślin jednego gatunku na tym samym obszarze, w przypadku których następuje największy pobór wody.
Zamiast zalecane jest stosowanie płodozmianów w połączeniu z utrzymywaniem stałej okrywy roślin i pozostawieniem resztek pożniwnych.
Więcej łąk i pastwisk
Zwiększenie udziału trwałych użytków zielonych (TUZ) - łąki i pastwiska pokryte na stałe roślinnością zapewniają dobre warunki do magazynowania wody w glebie, spowalniają spływ powierzchniowy i umożliwiają większe przenikanie wody w głąb. Są szczególnie przydatne na terenach zalewowych w dolinach rzecznych. Powinno się je także wprowadzać pomiędzy gruntami pod uprawę rolną, zwłaszcza intensywnie użytkowanymi.
Optymalizacja podlewania
Do obliczania terminu i dawki nawodnieniowej zaleca się wykorzystywanie internetowych kalkulatorów, określających dzienne parowanie z roślin i gruntu, co powinno iść w parze z montażem automatycznych systemów pomiarowych wilgotności gleby w strefie korzeniowej. Optymalizacja zużycia wody dopasowana do potrzeb rośliny i gatunku gleby pozwala utrzymać najkorzystniejszy dla danej rośliny poziom wilgotności. Dzięki temu można nie tylko radykalnie zmniejszyć zużycie wody, ale również zwiększyć wielkość i jakość plonu.
