Słonecznik - ważny dobór odmiany
Jednym z pierwszym kroków do sukcesu w uprawie słonecznika jest właściwy dobór odmian.
Przede wszystkim, jak radzi dr Andrzej Borychowski z firmy Corteva Agriscience, w tym aspekcie powinniśmy zwracać uwagę na jej wczesność.
- Ma to przełożenie na czas zbioru, jak również na wilgotność nasion w czasie zbioru. Najwcześniejsze, odmiany - w zależności od regionu - powinniśmy zbierać od połowy września. Najpóźniejsze kończyć w pierwszej dekadzie października - mówi ekspert.
Zaznacza przym, że dzięki temu możemy uniknąć dodatkowych kosztów związanych z suszeniem zbiorów. Kolejną sprawą, o której trzeba pamiętać, jest - oczywiście - plonowanie. W tym temacie specjalista radzi zasięgnąć opinii praktyków czy rolników, którzy wcześniej już uprawiali daną odmianę. - Ostatnim czynnikiem, który powinien być brany pod uwagę, jest odporność poszczególnych odmian na chorobę - uważa dr Andrzej Borychowski.
Wyżej wymienionymi kryteriami przy doborze odmian sugerował się Patryk Jankowski, rolnik z miejscowości Chojny w woj. kujawsko-pomorskim, współpracujący na co dzień ze specjalistami z firmy Corteva Agriscience. Farmer w sezonie 2022 założył poletka doświadczalne słonecznika. Zasiał na nich blisko 10 odmian. Postawił na te z portfolio Pioneera. W sumie słonecznik na jego polach zajął powierzchnię 20 ha.
- Głównym kryterium doboru odmian tutaj - na tym terenie - jest wczesność zbioru. W tamtym roku już były pierwsze próby z różnych hodowli i - niestety - niektóre słoneczniki były do zbioru w listopadzie - po kukurydzy. Według mnie to jest niedopuszczalne. Powinniśmy go zebrać - i tak u nas też planujemy - do końca września, tak, żeby na spokojnie można zasiać zboża ozime, czy też nie mieć wtedy problemu ze sprzedażą tego słonecznika - wyjaśniał plantator.
Tłumaczył również, jaki jest cel zakładania poletek doświdczalmnych. - Zdecydowaliśmy się na te poletka z tego względu, żeby sami zdobyć doświadczenie i wiedzieć też, co mamy polecać klientom (pan Patryk prowadzi również usługi siewu i zbioru słonecznika - przyp.red.), żeby zobaczyć, jaka jest wczesność tych odmian, jaki plon możemy danej odmiany osiągnąć i jaka wilgotność przy zbiorze - tak, żeby ten problematyczny proces suszenia, o czym przekonaliśmy się w tamtym roku, ograniczyć.
Cechą wspólną wszystkich odmian zasianych na poletkach doświadczalnych pana Patryka jest bardzo wysoka tolerancja na mączniaka rzekomego, a także podwyższona tolerancja na zgniliznę twardzikową. Odmiany, na które szczególną uwagę zwraca dr Andrzej Borychowski, to: P63LE113 oraz P64HS118. Właśnie one aktualnie cieszą się dużym zainteresowaniem wśród rolników nie tylko w Polsce, ale i za granicą.
- P63LE113, charakteryzująca się wysoką zawartością kwasu linolowego. Jest to odmiana średnio wczesna o bardzo wysokim poziomie plonowania nasion, o bardzo wysokim poziomie zaolejenia (...). Odmiana ta, dzięki wierności w planowaniu, zajmuje jedno z czołowych miejsc w uprawie, jeżeli chodzi o odmianę firmy Pioneer w Europie - opisuje ekspert.
P64HS118 z kolei odznacza się podwyższoną zawartością kwasu oleinowego.
- Odmiana ta rozwija się dużo wolniej niż inne odmiany. Jej wzrost początkowy jest dużo wolniejszy od pozostałych odmian. Ale za to bardzo intensywnie rozwija liście. (...) te liście są bardzo duże - zacieśniają, zakrywają bardzo szybko międzyrzędzia, co powoduje ograniczenie rozwoju chwastów - wspomina specjalista.
Kamilowi Wojciechowski, rolnikowi z miejscowości Obałki w woj. kujawsko-pomorskim w sezonie 2022 zasiał słonecznik na areale ok. 8 ha. Zdecydował się na odmianę Sulfuron z hodowli Mas Seeds. Dlaczego?
- Jeśli chodzi o nasz rejon - centralną Polskę, nie zawsze jest możliwość zebrania słonecznika przy wilgotności wymaganej zarówno przez skup, jak i magazynowanie - czyli ok. 9% wilgotności. Dlatego właśnie zdecydowaliśmy się na odmianę bardzo wczesną, która w dużym stopniu przybliży nas do osiągnięcia docelowej wilgotności. Sulfuron jest odmianą bardzo niską, dzięki czemu zapobiegamy zjawisku wylegania, tym bardziej że w naszych stronach jest dość wietrznie - wyjaśnia rolnik.
Przy doborze odmian warto również sugerować się wyniki plonowania odmian słonecznika, badanych w ramach doświadczeń rozpoznawczych Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej. COBORU w sezonie 2022 pod przysłowiową lupę wzięło blisko 20 odmian słonecznika.
- W doświadczeniach badano odmiany ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), które nie są wpisane do Krajowego rejestru (KR) w Polsce. Odmiany do badań zostały zgłoszone przez podmioty zajmujące się hodowlą, a także zainteresowane dystrybucją materiału siewnego odmian słonecznika w naszym kraju - czytamy w publikacji Ośrodka. Wyniki plonowania słonecznika pochodzą z trzech doświadczeń.
Plon nasion obliczono przy wilgotności 13%. Oto lista najwyżej plonujących odmian: InSun 222 CLP - 118% wzorca, P63LE113 - 115% wzorca*, RGT Wollf - 110% wzorca, NK Neoma - 109% wzorca, ES Hudson SU - 108% wzorca, Suomi - 104% wzorca, ES Ceylon SU - 103% wzorca, Florasun - 102% wzorca, Fausto ST - 101% wzorca oraz RGT Tallisman - 100% wzorca.
