Działalność nierejestrowana – dla kogo i co warto o niej wiedzieć?

Źródło: Fotolia.com

– W praktyce stanowi idealne narzędzie dla osób, które dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą i chcą sprawdzić swoje pomysły na rynku, minimalizując ryzyko i zobowiązania finansowe – mówi Martyna Pawlak, księgowa w zespole doradców Agraves.

Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną? 

Działalność taką mogą prowadzić wyłącznie osoby fizyczne, które spełniają następujące warunki:

• w okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie wykonywały działalności gospodarczej,
• ich działalność nie wymaga specjalnych koncesji lub zezwoleń,
• ich miesięczne przychody nie przekroczą 75% minimalnego wynagrodzenia.

– W 2025 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4 666 zł brutto, co oznacza, że miesięczny przychód z działalności nieewidencjonowanej nie może przekroczyć 3 499,50 zł – tłumaczy Martyna Pawlak, specjalistka Agraves.

Ponadto, dodaje: – Do limitu przychodów uprawniających do prowadzenia działalności nierejestrowanej wlicza się przychody należne z danego miesiąca, które wynikają z wystawionych faktur lub rachunków, niezależnie od tego, czy rzeczywiście otrzymano zapłatę, np. gdy klient jeszcze nie uregulował należności za towar.

Ograniczenia dla rolników

Rolnik może prowadzić działalność, która nie jest bezpośrednio związana z rolnictwem, a mimo to kwalifikuje się jako działalność gospodarcza zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców.

W takiej sytuacji, jeżeli zostaną spełnione określone warunki dla działalności nierejestrowanej, działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego lub rolnika będącego czynnym podatnikiem VAT może być uznana za działalność nierejestrowaną.

Nie w każdym przypadku działalność nierejestrowana jest jednak dozwolona.

– Zakaz działalności nierejestrowanej dotyczy m.in. działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa śródlądowego, działalności prowadzonej przez koła gospodyń wiejskich, a także wynajmowania pokoi – mówi Martyna Pawlak.

Korzyści z działalności nierejestrowanej

Działalność nieewidencjonowana jest opłacalna z kilku powodów:

• Brak formalności – nie trzeba rejestrować firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), co oszczędza czas i pieniądze związane z biurokracją.
• Brak składek ZUS – osoby prowadzące działalność nierejestrowaną są zwolnione z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie społeczne, co znacząco obniża koszty prowadzenia działalności.
• Niskie przychody – działalność nierejestrowana jest odpowiednia dla osób, które uzyskują stosunkowo niewielkie przychody, co pozwala uniknąć kosztów związanych z pełnoprawną działalnością gospodarczą.
• Zwolnienie z VAT-u – działalność nierejestrowana podlega pod zwolnienie podmiotowe, które wynosi 200 000 zł. Wyjątek jednak mogą stanowić towary bądź usługi które wymagają rejestracji do VAT już od pierwszej sprzedaży.
• Elastyczność – ta forma działalności jest elastyczna, idealna dla osób, które prowadzą działalność dorywczą lub okresową i nie chcą angażować się w pełnoprawną firmę.

Obowiązki związane z działalnością nierejestrowaną

Specjaliści z Agraves zwracają jednak uwagę, że prowadzenie działalności nierejestrowanej to nie tylko korzyści, ale także obowiązki, o których muszą pamiętać rolnicy.

Po rozpoczęciu działalności nierejestrowanej rolnik musi:

• Prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży.
• Rozliczać przychody z działalności nierejestrowanej (po odliczeniu kosztów) w rocznym zeznaniu PIT-36, stosując skalę podatkową.
• Przestrzegać praw konsumentów.
• Wystawiać faktury lub rachunki na życzenie klienta.
• Stosować przepisy dotyczące praw konsumentów, w tym umożliwić odstąpienie od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni oraz realizować obowiązki związane z reklamacjami, zwrotami i naprawami.

– Co ważne, prowadząc działalność nierejestrowaną, nie jesteś uznawany za przedsiębiorcę, dlatego zawierane przez ciebie umowy o świadczenie usług traktowane są jako umowy-zlecenia – podkreśla Martyna Pawlak, księgowa Agraves.

I dodaje: – W przypadku takich umów, to Twój zleceniodawca odpowiada za opłacenie składek ZUS za Ciebie.

Działalność nierejestrowana to dobre rozwiązanie dla osób, które chcą rozpocząć działalność gospodarczą bez zbędnych formalności i wysokich kosztów.

– Chociaż wiąże się z pewnymi ograniczeniami, takimi jak limit przychodów, umożliwia przetestowanie pomysłu na biznes i zdobycie pierwszych klientów. Dla wielu osób jest to krok w stronę rozwinięcia działalności lub założenia spółki – kończy Martyna Pawlak.