Podatek od usług rolnych

Prawo i finanse May 16, 2015 Paweł Ciesielski, „VAT dla rolników”

Źródło: Szymon Mofina

Wykonywanie usług rolnych jest przez urzędy skarbowe traktowane jak każda inna działalność gospodarcza.

Zdecydowanej większości małych i średnich gospodarstw nie opłaca się zakup wszystkich maszyn niezbędnych w działalności gospodarstwa.

Rolnicy chętnie korzystają z usług świadczonych nawzajem przez sąsiadów. Szczególnie dotyczy to właścicieli kombajnów. Niestety, wykonywanie usług rolnych jest przez urzędy skarbowe traktowane, jak każda inna działalność gospodarcza. Wielu rolników zostało ukaranych wysokim 75% podatkiem oraz mandatami i grzywnami za wykonywanie usług bez zgłoszenia działalności gospodarczej. Często rolnicy również dobrowolnie rejestrują działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług rolnych w związku z otrzymaniem premii na rozpoczęcie działalności pozarolniczej.

Do usług rolnych zalicza się: orkę, podorywki, bronowanie, wałowanie, rozrzucanie obornika i rozlewanie gnojówki, rozsiewanie nawozów, koszenie traw, kukurydzy i wykonywanie kiszonek, siew i sadzenie, opryskiwanie, koszenie i młócenie, wykopywanie i zwożenie, wykonywanie pryzm i załadunek. Działania te muszą być związane z działalnością rolniczą gospodarstwa. Prace budowlane np. korytowanie turem podwórka pod kostkę, wywóz gruzu lub naprawa maszyn rolniczych nie są już usługami rolnymi, mimo że są związane z działalnością rolniczą.

Rolnicy decydujący się na zarejestrowanie działalności gospodarczej i świadczenie usług rolnych, muszą pamiętać o dwóch bardzo ważnych sprawach formalnych. Pierwszą jest rejestracja w KRUS-ie. Aby prowadzić działalność gospodarczą i pozostać nadal w KRUSIE-ie, należy w ciągu 14 dni od rozpoczęcia działalności złożyć oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia. Najlepiej zrobić to w urzędzie gminy, rejestrując firmę na formularzu CEIDG. Urzędnicy sami prześlą oświadczenie do KRUS-u. Drugą ważną sprawą, o jakiej zapominają często rolnicy po rejestracji działalności gospodarczej, jest kasa fiskalna. Niestety, jeżeli wartość usług wykonanych dla rolników ryczałtowych przekroczy 20.000 zł w roku, należy zakupić kasę fiskalną. Do limitu 20.000 zł nie zalicza się usług wykonanych dla rolników vatowców. Do usług dla rolników vatowców wystarczy wystawić fakturę. Zakup kasy fiskalnej należy wcześniej zgłosić w urzędzie skarbowym. Zgłoszenie kasy fiskalnej przed zakupem pozwoli na uzyskanie zwrotu za zakup w kwocie 700 zł.

Rolnicy, który chcą wykonywać usługi rolne, mogą płacić podatek w trzech różnych wariantach. Pierwszą możliwością opodatkowania są tzw. „zasady ogólne”. Rolnik w tym przypadku płaci podatek dochodowy według skali podatkowej 18% i 32%, w zależności od wysokości dochodu. Może też, przy dużych dochodach, płacić 19% stawkę linową. Zasada obliczania dochodu jest dość prosta. Dochód to różnica między przychodami, a kosztami. Kosztami są wszystkie nakłady typu zakup paliwa, naprawy sprzętu i części zamienne. Również zakup takich materiałów jak folia do kiszonek lub siatka do słomy, wlicza się w koszty. Można je też obniżyć o wartość zakupionych maszyn lub ich amortyzację. Warto pamiętać że w koszty nie można zaliczyć całej wartości zakupu np. ciągnika, jeżeli rolnik wykorzystuje go do prac w swoim gospodarstwie i do usług. W tej sytuacji można w koszty zaliczyć tylko część wartości zakupu. Podatek wyliczony tym sposobem można obniżyć odliczając ulgę na dzieci i rozliczając się razem z niepracującym małżonkiem. W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, również trzeba prowadzić małą księgowość w postaci Książki Przychodów i Rozchodów. Oczywiście, do końca kwietnia każdego roku należy składać do urzędu skarbowego PIT, w którym rozlicza się dochody i przysługujące ulgi z działalności gospodarczej.

Drugą możliwością opodatkowania usług rolnych jest ryczałt od przychodów. W tym wypadku nie uwzględnia się kosztów, a jedynie przychody. Przed rozpoczęciem działalności lub na początku każdego roku należy wysłać zawiadomienie do urzędu skarbowego, w którym rolnik potwierdza chęć opodatkowania przychodów ryczałtem przez cały kolejny rok. Stawka dla usług wynosi 8,5% przychodu. Czyli, aby obliczyć podatek do zapłaty, wystarczy przemnożyć przychód z usług razy stawkę 8,5%. Obliczony w ten sposób podatek należy wpłacić do urzędu skarbowego. Do końca stycznia należy również złożyć zeznanie roczne za poprzedni rok. Od ryczałtu nie przysługują żadne ulgi, takie jak przy zasadach ogólnych.

Ostatnią, najprostszą możliwością opodatkowania jest karta podatkowa. W tym przypadku podatek jest płacony w stałej kwocie. Za 2015 rok ta kwota wynosi 427 zł za każdy miesiąc działalności. Opodatkowując usługi kartą podatkową, nie trzeba prowadzić księgowości. Wystarczy złożyć wniosek do urzędu skarbowego. Następnie urząd przesyła decyzję ze stawką podatku. W tym przypadku warto na większość czasu zawieszać działalność i odwieszać tylko na czas wykonywania usług. Dzięki temu rolnik zapłaci podatek tylko za okres prowadzonej działalności. W tym przypadku również nie przysługują ulgi, takie jak przy zasadach ogólnych.

Rozpoczęcie wykonywania usług rolniczych wiąże się z utratą statusu rolnika ryczałtowego i koniecznością przejścia na VAT. W przypadku usług rolnych zazwyczaj jest to opłacalne, ze względu na możliwość odliczenia podatku VAT od paliwa i za zakup maszyn. Stawka podatku, jaką należy doliczyć do usługi, to 8%. Część usług transportowych jest opodatkowana wg stawki 23 %. Taką samą stawką są opodatkowane przykładowo usługowe odśnieżanie, zamiatanie dróg czy pomocnicze prace budowlane wykonywane ciągnikiem.

Przykład:

Rolnik świadczy usługi kombajnem w czasie żniw. Kosi usługowo 200 ha za 250 zł/ha netto. Dodatkowo kosi 100 ha swojego pola. Usługi wykonuje przez 2 kalendarzowe miesiące. Żona nie pracuje i wychowują razem dwójkę dzieci. Kombajn jest w leasingu, a roczna rata wynosi 30 000 zł

	ZASADY OGÓLNE 18%	RYCZAŁT 8,5%	KARTA PODATKOWA
PRZYCHÓD	50 000 zł	50 000 zł	50 000 zł
- części+serwis	2 000 zł	-	-
-opłata leasingowa za kombajn	30 000 zł x 2/3 = 20 000 zł (kombajn jest używany w 1/3 na swoim polu)	-	-
-paliwo	9 000 zł	-	-
KOSZTY RAZEM	31 000 zł	-	-
Zysk	19 000 zł	-	-
Dochód do opodatkowania	19 000 zł	50 000,00 zł	-
Obliczony podatek	3 420,00 zł	4 250,00 zł	427,00 zł x 2 m-ce
Przysługujące ulgi	3 336,00 zł	-	-
Podatek do zapłaty po odliczeniu ulg na dzieci i wspólnym rozliczeniu z żoną	84,00 zł	4 250,00 zł	854,00 zł