Posadź te warzywa obok siebie. Będą zdrowsze i dadzą lepszy plon

Uprawa współrzędna to nic innego jak uprawa minimum dwóch gatunków roślin na jednym zagonie. Rośliny - głównie warzywa – dobiera się w taki sposób, aby wzajemne sąsiedztwo było jak najkorzystniejsze. Chodzi zarówno o wymogi gatunkowe (zapotrzebowanie na składniki pokarmowe), możliwości systemu korzeniowego, ale również wzajemny wpływ na wysokość plonu oraz ochronę przed szkodnikami. Zasady uprawy współrzędnej można wykorzystać przy wysiewie warzyw, ziół, a w niektórych przypadkach także roślin ozdobnych i owocowych. Na stan warzywnika wpływa także dobre sąsiedztwo prawidłowo dobranych gatunków kwiatów. Niektóre odstraszą określony gatunek szkodnika, inne działają jak naturalny wabik na pszczoły lub motyle. 

Czytaj też: Wybudzanie pelargonii po zimie. Kiedy zacząć, by bujnie zakwitły?

Dlaczego warto stosować uprawę współrzędną? 

Precyzyjnie dobrane sąsiedztwo warzyw (a także wybranych ziół i kwiatów) może zapewnić m.in.: 

• zdrowszy lub bardziej obfity plon - niektóre rośliny mogą wzajemnie stymulować swój wzrost, 
• lepszą, naturalną ochronę przed szkodnikami, przy jednoczesnym przyciąganiu pożytecznych zapylaczy, 
• mniejsze ryzyko chorób, 
• lepszą jakość gleby – mniej zbitą; z niższym ryzykiem erozji, wyjałowienia lub przesuszenia, 
• bardziej wydajne wykorzystanie powierzchni ogrodu – opcja zbioru przez większość sezonu wegetacyjnego, 
• mniejsze zapotrzebowanie na stosowanie chemicznych środków ochrony roślin. 

Do tego dochodzi również aspekt wizualny – uprawa współrzędna (warzywno-ziołowa, z dodatkiem roślin kwitnących) prezentuje się atrakcyjnie i różnorodnie. 

CZYTAJ TAKŻE: Kiedy siać pomidory, ogórki i paprykę?

Jakie warzywa warto posadzić obok siebie? 

Istnieje wiele wersji tabel uprawy współrzędnej. Przed planowaniem układu warzywnika warto wziąć pod uwagę kluczowe zasady tego systemu. Jedna z nich mówi o zestawianiu warzyw o różnych systemach korzeniowych (różny zasięg korzeni), to zmniejszy konkurowanie roślin o składniki pokarmowe na tym samym poziomie gleby. Kolejna dotyczy urozmaicenia ogrodu warzywnego o określone gatunki ziół i roślin - głównie te, które odstraszają popularne szkodniki.

Oto przykłady zestawień najkorzystniejszego sąsiedztwa dla popularnych warzyw: 

• marchew – groch, por, pomidor, rzodkiewka, cebula, koper, sałata, szczypiorek, 
• pomidor – fasola, sałata, szpinak, czosnek pietruszka, seler, 
• ogórek - fasola, groch, sałata, seler, pietruszka, czosnek, koper,
• cebula - ogórek, pomidor, marchew, pietruszka, koper, bazylia, por, majeranek, 
• kapusta – fasola, groch, sałata, burak ćwikłowy, szpinak, pomidor, seler, szałwia, 
• por – ogórek, sałata, rzodkiewka, seler, pomidor, 
• groch – burak ćwikłowy, marchew, ogórek, seler, szpinak, 
• sałata - cebula, marchew, szparagi, burak ćwikłowy, kalarepa, seler, 
• papryka – ogórek, marchew. 

CZYTAJ TAKŻE: Chcesz siać pora na rozsadę? O tym musisz pamiętać

Te warzywa nie lubią swojego sąsiedztwa 

Generalna zasada dotycząca uprawy współrzędnej mówi o unikaniu sadzenia obok siebie warzyw z tej samej rodziny roślin. Należy również unikać zestawiania warzyw, które mogą ze sobą konkurować ze względu na podobne wymagania odnośnie wody lub zapotrzebowania na składniki odżywcze. O ile to możliwe, warto unikać zestawień uważanych dla określonych gatunków warzyw za niekorzystne. Za takie "pary" uznaje się m.in. zestawienia typu: 

• marchew – seler, 
• pomidor – groch,
• ogórek - ziemniak,
• cebula – fasola,
• kapusta – czosnek,
• por – fasola,
• groch – por,
• sałata - pietruszka,
• papryka – pomidor. 

Czytaj także: Zbliża się kluczowy termin oprysków drzew owocowych. Kiedy i jak je wykonać?

Jakie kwiaty i zioła warto posadzić w warzywniku? 

Idealnym sąsiedztwem warzyw są rośliny o właściwościach odstraszających szkodniki lub wabiących je na zasadzie pułapki, m.in.: czosnek (odstraszający mszyce i przędziorki), aksamitka (odstrasza mszyce, komary, krety), nagietek, nasturcja. Jako bliskie sąsiedztwo warzywnika polecany jest także m.in.: groszek pachnący, słoneczniki, kosmos pierzasty i krwawnik pospolity. Pożytecznym sąsiedztwem dla większości warzyw będą również zestawy popularnych ziół przyciągających owady np. lawenda, tymianek lub mięta. 

CZYTAJ TAKŻE: Te kwiaty ozdobią ogród na lata. Nie wymagają wykopywania