Podwójna emerytura czy dodatek? Oto co przysługuje rolnikom dwuzawodowcom
Rolnicy dwuzawodowcy to osoby, które oprócz prowadzenia gospodarstwa rolnego pracują równocześnie na etacie lub prowadzą działalność gospodarczą. Tym samym opłacają zarówno składki w rolniczym systemie ubezpieczeń – KRUS, jak i w systemie powszechnym – ZUS.
Rolnicy dwuzawodowcy a zmiany w systemie ubezpieczenia emerytalnego
Od 1977 roku, czyli od początku istnienia systemu ubezpieczenia społecznego rolników, aż do 1989 roku rolnicy dwuzawodowcy mieli obowiązek podwójnego ubezpieczenia. Tym samym w przypadku zbiegu prawa do emerytury z KRUS i ZUS, mogli pobierać półtora świadczenia, a dokładnie wyższe świadczenie – w całości i niższe – w połowie.
Czytaj też: Odszkodowania za wywłaszczenia. Ważna decyzja sądu dla właścicieli działek
Obowiązek podwójnego ubezpieczenia rolników zniesiony został w 1989 roku. Jednocześnie od tego momentu rolnicy dwuzawodowcy nie mogli już pobierać dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, a tylko jedno – z rolniczego lub powszechnego systemu ubezpieczeń.
Kolejna zmiana dotycząca emerytur rolników dwuzawodowców nastąpiła w 1999 roku wraz z reformą systemu ubezpieczenia emerytalnego. Wprowadzono wówczas zasadę całkowitej odrębności części emerytalnych w obu systemach.
Od tego momentu rolnicy dwuzawodowcy mogą pobierać dwie emerytury – jedną z KRUS, a drugą z ZUS – jeśli urodzili się po 31 grudnia 1948 roku i jednocześnie spełniają dwa poniższe warunki:
- ukończyli wiek emerytalny (60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni),
- przez przynajmniej 25 lat podlegali ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS oraz posiadają okresy składkowe w systemie powszechnym ZUS.
Wówczas świadczenia wypłacane są niezależnie od siebie przez każdą z instytucji.
Pobieranie dwóch niezależnych świadczeń nie przysługuje natomiast osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku. Mogą one wybrać tylko jedno z dwóch świadczeń – z KRUS lub z ZUS. Powyższe przepisy wynikają z ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Czytaj też: Właściciele tych nieruchomości zapłacą podatek od deszczu. Stawki w 2025
Rolnicy dwuzawodowcy: Kiedy przysługuje im dodatek do emerytury rolniczej z KRUS?
Od 1 marca 2023 roku do emerytury rolniczej z KRUS wypłacany jest specjalny dodatek. Przysługuje on tym rolnikom, którzy opłacali podwójną lub dodatkową składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Jego wysokość wynosi 0,5 proc. emerytury podstawowej za każdy pełny rok opłacania wspomnianych składek.
Kto opłaca tego rodzaju składki? Podwójną składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe opłacać mogą rolnicy, którzy poza prowadzeniem działalności rolniczej dodatkowo prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Z kolei obowiązek opłacania dodatkowej składki ciąży na rolnikach, którzy prowadzą działalność rolniczą w gospodarstwach rolnych o powierzchni użytków rolnych powyżej 50 ha przeliczeniowych.
Prawo do dodatku do emerytury rolniczej KRUS przyznaje z urzędu. Jak można przeczytać na stronie internetowej KRUS: „Osobom występującym z wnioskiem o emeryturę rolniczą, które kiedykolwiek opłacały składkę podwójną lub dodatkową, uprawnienia do dodatku KRUS rozpatrzy na podstawie tego wniosku – […] bez konieczności występowania z odrębnym wnioskiem o dodatek”.
Rolnicy dwuzawodowcy, a dodatek rolny do emerytury ZUS (zwiększenie rolne)
Rolnicy dwuzawodowcy mogą ubiegać się również o dodatek rolny do emerytury ZUS, czyli tzw. zwiększenie rolne. Przysługuje ono tym osobom, które nie uzyskały prawa do emerytury rolniczej ze względu na krótszy niż 25-letni okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS.
Zwiększenie rolne przysługuje osobom, które przynajmniej przez rok pracowały na roli i odprowadzały składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników, Fundusz Emerytalny Rolników lub na ubezpieczenie społeczne rolników. Za każdy taki rok przysługuje prawo do doliczenia 1 proc. emerytury podstawowej z KRUS.
W celu przyznania zwiększenia rolnego należy wystąpić z wnioskiem do ZUS i załączyć do niego zaświadczenie potwierdzające odprowadzanie składek z tytułu ubezpieczenia rolniczego w KRUS.
