Czy każdy może przejść na gospodarstwo ekologiczne? Robimy wspólną analizę
Przejście z gospodarstwa tradycyjnego na ekologiczne to pewien proces, przed rozpoczęciem którego powinniśmy bardzo mocno zastanowić się, czy sprostamy wszystkim wymaganiom rolnictwa ekologicznego.
Wstęp do rolnictwa ekologicznego. Styl żywienia, który staje stylem życia?
Nasz cykl artykułów "Poniedziałek z ekologią" rozpoczęliśmy od analizy pojęcia "rolnictwo ekologiczne". Czym jest, na czym ono polega, jak powinno wyglądać? Zapraszamy do przeczytania również tego artykułu, wystarczy, że klikniesz tutaj.
Zanim rozpoczniesz analizę własnego gospodarstwa
Na początek po prostu pomyśl, czy jesteś w stanie zmienić sposób myślenia, odejść od metod, które przekazawano sobie z pokolenia na pokolenie? Na pierwszą myśl, to może wydawać się łatwe. Jednak czy nie będzie kusiło, by podsypać "chociaż trochę" nawozem lub wykonać "szybki" zabieg środkami ochrony roślin? Czy będziesz konsekwenty w stosowaniu wieloletniego płodozmianu? Rolnictwo ekologiczne jest znacznie trudniejszym wyzwaniem niż rolnictwo tradycyjne. W końcu, warto rozważyć, czym będziesz zajmował się prowadząc gospodarstwo ekologiczne.
- Należy zastanowić się nad profilem produkcji, być może gospodarstwo skupi się głównie na produkcji warzyw, owoców, bądź ziół. Liczyć się trzeba także z koniecznością prowadzenia dokumentacji w gospodarstwie - czytamy w opracowaniu Barbary Sazońskiej "Zasady prowadzenia gospodarstw w wsystemie rolnictwa ekologicznego (ODR w Brwinowie).
Analiza własnego gospodarstwa
Podjęcie decyzji o przestawieniu gospodarstwa konwencjonalnego na ekologiczne powinno być poprzedzone dogłębną analizą takich czynników jak:
- zasób siły roboczej - musisz wziąć pod uwagę, że rolnictwo ekologiczne wymaga zwiększonych nakładów pracy;
- park maszynowy - gospodarstwa ekologiczne potrzebują szerokiego parku maszynowego;
- rynki zbytu - będziesz musiał poszukać nowych rynków zbytu - aby sprzedawać produkty ekologiczne po godziwych cenach rolnicy muszą trafić na świadomych ekologii konsumentów, którzy za produkt zapłacą wyższe ceny.
- dotychczasowy profil produkcji - czy będziesz kontynuował dotychczasową działalność, tylko że ekologiczną, czy poszukasz nowego profilu?
Zwiększone nakłady pracy
Jak wyliczyło w 2021 r. ministerstwo rolnictwa, prowadzenie gospodarstwa ekologicznego jest związane ze zwiększonym nakładem pracy, i tak w przypadku:
- zbóż: będzie to od 0 do 10% - przy uprawie żyta i owsa raczej mniejsze, natomiast przy pszenicy nieco większe, zależnie od płodozmianu i zabiegów uprawowych: kultywatorowanie, bronowanie czy pielenie;
- ziemniaków: będzie to 20-40% - zależnie od płodozmianu, warunków glebowych i stopnia mechanizacji;
- warzyw: będzie to 30-80% - jak przy ziemniakach, tj. zależnie od płodozmianu, warunków glebowych i stopnia mechanizacji;
- roślin pastewnych: różnice praktycznie nie istnieją;
- użytków zielonych: różnice praktycznie nie istnieją, mogą wystąpić przy nawożeniu i lepszej pielęgnacji pastwiska;
- upraw sadowniczych: będzie to od 20 do 40%, w zależności od odmiany i stanowiska.
Zmniejszone plony
Musisz również zwrócić uwagę na to, że plony roślin polowych zmniejszają się w okresie przestawiania gospodarstw z konwencjonalnego na ekologiczny sposób gospodarowania od 10 do 30%, natomiast po przestawieniu średnie wieloletnie plony są niższe od 0-20%.
- W gospodarstwach konwencjonalnych o intensywnym zużyciu środków chemicznych obniżenie plonów w okresie przestawiania może być wyższe i trwać znacznie dłużej. W kalkulacji powinno się przyjmować obniżenie plonów o około 30% - podkreśla resort rolnictwa w swojej broszurze informacyjnej "Przewodnik po działaniu rolnictwo ekologiczne".
Przy intensywnej produkcji zwierzęcej należy liczyć się ze zmniejszeniem się pogłowia zwierząt w okresie przestawiania,ponieważ zmniejszają się plony z użytków zielonych do 40%. Natomiast po przestawieniu gospodarstwa, plony roślin paszowych są niższe tylko o 10-20%, a plony suchej masy są tylko nieznacznie niższe.
Istniejący park maszynowy a potrzeby inwestycji w tym zakresie
Gospodarstwa ekologiczne potrzebuje szerokiego parku maszynowego, żeby w optymalnym terminie wykonać szybko niezbędne prace. Brak odpowiedniego sprzętu może skutkować wykonaniem zabiegów uprawowych z opóźnieniem i spowodować negatywne skutki w strukturze gleby, a także wzrost zachwaszczenia.
- Gospodarstwo musi również dysponować lekkim ciągnikiem (nośnikiem narzędzi). Jest on używany do prac pielęgnacyjnych (bronowania i pielenia), oraz musi być przystosowany do uprawy roli zgodnie z zasadą: „płytko odwracać, głęboko spulchniać”. Do nawożenia nawozami organicznymi potrzebny jest także roztrząsacz - podkreśla ministerstwo rolnictwa.
Jeśli stanowiska w oborze nie odpowiadają stawianym wymaganiom, to należy liczyć się z koniecznością ich przebudowy.
- W związku z tym, że przebudowa taka wymaga znacznych kosztów, powinny one zostać szczególnie dokładnie wkalkulowane w koszty przebudowy gospodarstwa. Przed podjęciem ostatecznej decyzji w zakresie i sposobie przebudowy budynków inwentarskich, warto odwiedzić 2-3 gospodarstwa ekologiczne, które zmodernizowano pod kątem dostosowania do ekologicznego chowu zwierząt - zaznacza ministerstwo rolnictwa.
Przejście na produkcję ekologiczną może budzić pewne obawy. Jednak nie należy się tym zrażać, ponieważ nadrzędną sprawą jest stopniowa realizacja niezbędnych inwestycji, nie zaś zasada wszystko na raz i na samym początku przedsięwzięcia. Najpierw należy korzystać z istniejącego wyposażenia, a dopiero później można rozważyć inwestycje.
Dalsze kroki powinny być jednak podejmowane z uwzględnieniem aktualnej sytuacji gospodarstwa. Przy zakupie ogumienia do ciągnika i maszyn nie powinno się oszczędzać, tzn. dążyć do możliwie najdalej posuniętej ochrony gleby. Nacisk na glebę musi być zredukowany przez zmniejszenie masy maszyn i niskociśnieniowe ogumienie. Redukcja nacisku na glebę przyczyni się do poprawy jej stanu, co wpłynie korzystnie na plonowanie.
Rolnictwo ekologiczne - to wyzwanie!
Masz pytania lub wątpliwości dotyczące tego artykułu?
Napisz wiadomość: [email protected]
Czekamy na kontakt z Tobą, Twój głos jest dla nas ważny.
Trochę podstaw, czyli co to jest rolnictwo ekologiczne - przeczytasz tutaj, wystarczy kliknąć.
