Warto uprawiać owies?
- Uprawa owsa jest polecana w gospodarstwach z dużym udziale zbóż w strukturze zasiewów, gdzie spełnia funkcje sanitarną, związaną z jego odpornością na choroby podsuszkowe - mówi Krzysztof Świerek, agronom z Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu – Punkt Doradczy w Gołuchowie.
Owies - zastosowanie
Ziarno owsa ma wszechstronne zastosowanie. - Przemysł spożywczy ceni owies za jego dobrze przyswajalne białko, łatwo strawny tłuszcz oraz dużą zawartość soli mineralnych i witamin (szczególnie E) oraz lecytyny - wylicza Krzysztof Świerek. Dodaje jednocześnie, że słoma owsiana i plewy są cenną paszą, która ma małą zawartość trudno strawnego włókna. - Wszystko to sprawia, że owies jest także uprawiany w gospodarstwach ekologicznych - twierdzi fachowiec.
Ziarno owsa jest wykorzystywane powszechnie jako komponent mieszanek zbożowych: na glebach lżejszych i gorszych stanowiskach - do uprawy z jęczmieniem jarym, na lepszych glebach - z pszenicą lub z pszenicą i jęczmieniem. - Istotną zaletą owsa jest także to, że nie jest on porażany przez grzyby powodujące choroby podstawy źdźbła zbóż i dzięki temu jest dobrym przedplonem dla pozostałych gatunków zbóż – zaznacza agronom.
W tradycyjnym rolnictwie owies ma najmniejsze wymagania spośród zbóż w stosunku do przedplonów wysiewanych po zbożach. Plonuje kilka procent niżej niż uprawiany po okopowych. - Uprawa owsa jest polecana w gospodarstwach z dużym udziale zbóż w strukturze zasiewów, gdzie spełnia funkcje sanitarną, związaną z jego odpornością na choroby podsuszkowe. Dlatego nasiona owsa używane są również jako składnik mieszanek poplonowych - uważa ekspert.
Owies - wymagania glebowe i cieplne
Owies ze wszystkich zbóż ma najmniejsze wymagania glebowe.
- Może być uprawiany na stanowiskach powyżej pH 5,5. Najlepiej plonuje na glebach kompleksu pszennego - bardzo dobrego i dobrego. Wysokie plony tego zboża można uzyskać na glebach żytnich - bardzo dobrych i dobrych - położonych w stanowiskach lepiej uwilgotnionych. Mało przydatne do uprawy owsa są grunty okresowo zbyt suche. Owies ma bowiem duże potrzeby wodne. Z tego względu najlepiej plonuje na glebach o większej pojemności wodnej, ale na niezbyt podmokłych – mówi Krzysztof Świerek.
Zaznacza przy tym, że roślina ta reaguje szczególnie silnie na niedobory wody w okresie strzelania w źdźbło aż do wyrzucania wiech. Specjalista zwraca także uwagę na jeszcze jedną sprawę w tym aspekcie. - Ekonomicznie uzasadniona jest uprawa owsa na glebach kompleksów: żytniego słabego, zbożowo pastewnego mocnego i zbożowo pastewnego słabego – uważa ekspert.
Owies zalicza się do zbóż o małych wymagania cieplnych. - Kiełkuje w temperaturze 2-3 stopni C – informuje fachowiec. Na tym nie kończy. - Jest dość odporne na wiosenne przymrozki, a także na niższe temperatury w późniejszych fazach rozwojowych – podkreśla specjalista.
Owies - orka i nawożenie
Podstawowym elementem uprawowym jest orka przedzimowa. - Jej głębokość na glebach o wysokiej kulturze - wolnych od chwastów wieloletnich - może wynosić około 20 cm, natomiast na glebach silnie zachwaszczonych - od 25-28 cm. Najlepiej wykonać ją do końca października. Prawidłowo wykonana orka przedzimowa ułatwia bowiem wiosenne przygotowanie roli i bardzo wczesny siew owsa – mówi fachowiec. Zwraca jednocześnie uwagę na to, że jeżeli odczyn gleby jest niższy niż pH 5,5, to wówczas zaleca się zastosowanie nawozów wapniowych. - Należy je rozsiać na ścierń przed wykonaniem uprawy pożniwnej w ilości 1,5-2 ton/ha. Jeżeli w glebie występuje brak magnezu (owies jest wrażliwy na brak magnezu), wówczas stosujemy wapno magnezowe, tzw. Dolomit w dawce od 1-2 ton/ha – radzi Krzysztof Świerek.
Nawozy fosforowo-potasowe stosujemy najlepiej w formie wieloskładnikowej. Robimy to wiosną przed uprawą przedsiewną. Agronom radzi, by na glebach średnio zasobnych były to następujące dawki w czystym składniku : fosfor - 50-60 kg/ha i potas - 60-100 kg/ha.
Nawożenie azotowe, zdaniem eksperta, aplikujemy również wiosną przed uprawą przedsiewną w dawce do 60 kg/ha przeważnie w formie saletrzaku. - Możemy zastosować jeszcze dodatkowe 20-30 kg azotu w formie saletry amonowej w fazie strzelania w źdźbło, jeżeli po lustracji plantacji uznamy za stosowne - radzi specjalista.
Owies - termin siewu
Owies jest najbardziej wrażliwy spośród zbóż na opóźnienie terminu siewu. - Wczesny siew umożliwia tej roślinie lepsze wykorzystanie zapasu wody zimowej, a tym samym lepszą krzewistość. Wcześniej zasiany owies jest bardziej odporny na choroby grzybowe (rdze). Ponadto jest mniej atakowany przez ploniarkę zbożówkę - zaznacza fachowiec. Optymalny termin siewu owsa w naszym regionie przypada na drugą połowę marca.
Owies - siew
Orientacyjna norma wysiewu owsa na glebach dobrych wynosi 165-185 kg/ha, natomiast na gruntach słabszych zużywamy w granicach 200 kg/ha. Zboże to siejemy rzędowo – co 12-15 cm na głębokość 2-5 cm. Przy czym, co podkreśla Krzysztof Świerek, na glebach suchych siejemy głębiej, a na mokrych – płycej.
- Ziarno siewne owsa najlepiej jak jest kwalifikowane , natomiast własne powinno być zaprawiane przeciw chorobom grzybowym np. zaprawą zbożową ORIUS 060FS – radzi agronom. Na jaką odmianę postawić? - W naszym regionie uprawia się szereg odmian, spośród których można wyróżnić: Bingo, Breton lub Zuch. Dodam, że na zakwaszenie gruntu tolerancyjna jest odmiana Szakal – mówi fachowiec.
Owies - pielęgnacja
Ekspert zwraca uwagę na to, że pielęgnacja ekologicznych plantacji owsa polega na mechanicznym niszczeniu chwastów i skorupy w fazie od trzech liści do okresu krzewienia przez bronowanie na głębokość 1,5-2 cm przy użyciu brony chwastownika. - Dodatkowo lepsze efekty odchwaszczania uzyskuje się, bronując zasiewy na ukos lub w poprzek. Jeżeli nie stosujemy mechanicznego zwalczanie chwastów lub mechaniczne zwalczanie chwastów nie jest w pełni skuteczne, musimy zastosować oprysk chemiczny, np. Chwastoxem Turbo 340SL 2l/ha do fazy piątego-szóstego liścia – radzi agronom.
Owies podobnie jak inne zboża może być atakowany przez szkodniki, np. mszyce czy skrzypionki, które, jak informuje Krzysztof Świerek, musimy zwalczać chemicznie, np. środkiem Bulldock 025 EC 0,25 l/ha
