Rolniczy handel detaliczny - radzimy, co trzeba zrobić!

Źródło: D. Jańczak

Co trzeba zrobić, aby rozpocząć rolniczy handel detaliczny?

Chcesz produkować i sprzedawać dżem? A może od zawsze myślałaś o zarobkowym wypiekaniu domowych ciast? Teraz będziesz mogła to robić w ramach rolniczej sprzedaży detalicznej.

Przetwory możesz przygotowywać w kuchni domowej, pod warunkiem, że spełnisz tzw. uproszczone wymagania higieniczne. Należy do nich wymóg, by blaty w kuchni były w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia i dezynfekcji. Najlepiej, gdyby powierzchnie te były z materiałów gładkich, zmywalnych, odpornych na korozję i nietoksycznych. W kuchni powinny znajdować się także urządzenia do utrzymania właściwej higieny (sprzęt do higienicznego mycia i suszenia rąk, przebieralnia). Należy zapewnić również warunki do czyszczenia narzędzi do pracy oraz wyznaczyć miejsce do usuwania niebezpiecznych i niejadalnych substancji i odpadów, a także zadbać o odpowiednie warunki termicznie żywności. Jeśli uważasz, że twoja kuchnia spełni te wszystkie wymogi, możesz przystąpić do zgłaszania biznesu.

Warunki określone są także w Poradniku - „Wytyczne Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej przy produkcji żywności niezwierzęcego pochodzenia w warunkach domowych z wykorzystaniem surowców roślinnych z własnych upraw oraz w ramach rolniczego handlu detalicznego”.

Jeśli uważasz, że twoja kuchnia spełni te wszystkie wymogi, możesz przystąpić do zgłaszania biznesu.

Wniosek o wpis do rejestru

Do inspekcji sanitarnej bądź inspektoratu weterynarii powinnaś się zgłosić na 30 dni przed rozpoczęciem przetwórstwa. Jeśli będziesz korzystać tylko z produktów pochodzenia roślinnego - musisz złożyć wniosek do Sanepidu o wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego lub złożonego - trzeba zgłosić się do powiatowego lekarza weterynarii.

Badanie lekarskie

Poza tym musisz postarać się o zdobycie orzeczenia lekarskiego dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby. Jak uzyskać takie orzeczenie? W najbliższej siedzibie Sanepidu należy oddać materiał (kał) do badań. Koszt to około 90 zł. Następnie z wynikami udać się do lekarza medycyny pracy, który na podstawie stosownych badań wyda orzeczenie.  

Badanie wody

W przypadku korzystania z wody z ujęcia własnego należy dokonać badania wody pod kątem zanieczyszczeń mikrobiologicznych oraz parametrów fizyko - chemicznych wg rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U z 2015 r. poz. 1989), w miejscu produkcji żywności.

Rejestr żywności zbywanej rocznie

Będziesz musiała prowadzić także rejestr dokumentujący ilość żywności zbywanej rocznie w ramach handlu na każdy rok kalendarzowy. Zawierać on powinien datę oraz ilość i rodzaj zbytej żywności. Minister rolnictwa określił maksymalną ilość produktów, które rocznie możesz przetworzyć, a potem sprzedać. Przykładowo będziesz mogła wyprodukować rocznie 6700 litrów soku owocowego czy 3400 kg dżemu czy upiec i sprzedać 15 400 kg pieczywa lub zrobić 2 tys. kg pierogów. Szczegółowy wykaz limitów do każdego produktu w załączniku.

Zwolnienie z podatku

Jeśli twoje przychody roczne nie przekroczą 20 tys. zł, nie będziesz musiała zapłacić ani złotówki podatku. Gdy przekroczysz jednak tę kwotę - będziesz mogła wybrać opodatkowanie przychodów na podstawie 2% stawki podatku zryczałtowanego. Zwolnienie z podatku dochodowego stanowi pomoc de minimis. Trzeba jednak pamiętać, że wielkość sprzedaży, rodzaj przetworzonych produktów oraz osiągane dochody ze sprzedaży żywności muszą być dokumentowane także w postaci ewidencji dziennej sprzedaży, narastająco od początku roku. Ewidencja musi być prowadzona odrębnie za każdy rok podatkowy. Poza tym rozpoczętą działalność powinnaś zgłosić w urzędzie skarbowym.

Czytelne oznakowanie handlu detalicznego

Miejsce, w którym będziesz sprzedawać produkty w ramach rolniczego handlu detalicznego, powinnaś czytelnie oznakować. Konieczne jest więc na targowisku bądź przed domem (jeśli tam będziesz prowadzić sprzedaż) wywiesić szyld „rolniczy handel detaliczny” z następującymi danymi: imię i nazwisko albo nazwa i siedziba podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny, adres miejsca prowadzenia produkcji tej żywności, weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu, o ile taki numer jest nadany.

Sprzedaż tylko konsumentowi

Jak sama nazwa wskazuje, swoje produkty będziesz mogła sprzedać jedynie odbiorcom finalnym. Oznacza to, że nie możesz ich zbyć do sklepów czy pośredników. Sprzedaż może prowadzić tylko rolnik bądź domownik, ewentualnie może to robić pośrednik, który także zajmuje się rolniczym handlem detalicznym. - On także musi być w rejestrze Sanepidu bądź inspektoratu weterynarii. Sprzedając na targu wyroby np. sąsiada powinien je oddzielić od swoich, oznaczyć oraz prowadzić rejestr sprzedanej żywności - tłumaczy Dorota Parzy z Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Gostyniu.

Etykieta na produkcie i inne znaki zapytania

Czy każdy produkt, np. słoiczek dżemu czy pudełko ciastek musi mieć etykietę? - Tak, etykieta musi zawierać informacje umożliwiające identyfikację wyprodukowanej żywności  - wyjaśnia Ewa Ulanicka, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gostyniu. (Wzór etykiety w załączniku). Czy pracownicy Sanepidu bądź inspektoratu weterynarii i z jaką częstotliwością mają kontrolować rolników? - Częstotliwość kontroli zarejestrowanych producentów będzie zależała od poziomu ryzyka związanego z produkowaną żywnością. Kontrole te będą prowadzone okresowo i bez wcześniejszego zapowiedzenia  - tłumaczy dyrektor Ewa Ulanicka i dodaje, że w przypadku przedsiębiorstw przetwórczych, inspektorzy są zobowiązani do skontrolowania w ciągu 14 dni zakład, który zwraca się do nich z wnioskiem o zatwierdzenie.

- Tu nie ma zatwierdzenia, jedynie jest wpis, dlatego sytuacja jest inna. Poza tym otwarta zostaje sprawa poboru próbek w ramach  krajowego programu pobierania próbek do badań. Być może uruchomiony zostanie także pobór próbek z rolniczego handlu detalicznego. Na dziś jest troszkę znaków zapytania, nie mniej jednak nie zamierzamy utrudniać działalności rolnikom. Jeśli zwrócą się do nas, zgodnie z kompetencjami na pewno wszystko uzgodnimy - tłumaczy dyrektor Ewa Ulanicka.

Według dyrektor inspekcji sanitarnej w Gostyniu rolnicy są zainteresowani rolniczym handlem detalicznym. - Ci, którzy zwrócili się do nas z pytaniami, chcieliby uruchomić produkcję ciast - zdradza Ewa Ulanicka.