Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
    • Ceny żywca wieprzowego
    • Ceny żywca wołowego
    • Ceny zbóż
    • Ceny pasz
    • Ceny owoców
    • Ceny warzyw
    • Ceny mleka i przetworów
    • Ceny drobiu i jaj
    • Analizy rynkowe
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      Nowe rynki dla polskiej wołowiny? Chodzi o największy kraj muzułmański [VIDEO]
      Masz kury? Wprowadzono zakazy. Dotyczą wszystkich gospodarstw utrzymujących drób
      Komisja Europejska zgodziła się na pomoc dla hodowców. Powód: pryszczyca
      Ponad 1900 ognisk choroby. Liczba zakażonych zwierząt rośnie w szybkim tempie
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      Jak kukurydza reaguje na przymrozki?
      Kwieciak jabłkowiec atakuje jabłonie. Po czym rozpoznać obecność tego szkodnika?
      Czym i jak odchwaszczać kukurydzę? Ekspert radzi
      Może zniszczyć uprawy truskawek i malin. Ma zaledwie kilka milimetrów
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      Każdy ciągnik sprowadzony do Polski z tych krajów będzie musiał mieć ten dokument
      Zaczynał od Fortschritta z DDR. Dziś dwa nowoczesne kombajny koszą kilka tys. ha
      Pokażą prawdziwe perełki! Wielkimi krokami zbliża się V Zlot Starych Ciągników
      Tysiąc nowych ciągników. To jedna z najlepszych sprzedaży na przestrzeni lat
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      Ponad 80 mln zł do rozdysponowania. Nabór tylko do 13 maja - przypomina ARiMR
      Rolnicy zamiast żniwować mogą pójść do wojska. Samorząd rolniczy interweniuje
      Trwa walka o towar. Ile kosztuje ziarno w kraju?
      Ile ziemi rolnej może kupić osoba, która nie jest rolnikiem? Przepisy są jasne
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      Wiadomo, kiedy nadejdzie oczekiwany przewrót w pogodzie. Zrobi się cieplej
      Idealne dla początkujących ogrodników. Będą zdobić ogród przez cały rok
      Przypomina czosnek niedźwiedzi. Sezon na niego właśnie trwa
      Nie ma wielu wymagań i obficie kwitnie. Ciekawa alternatywa dla pelargonii
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Czołowi eksperci i liderzy branży agro na jednym wydarzeniu. Chodzi m.in. o ekologiczne uprawy
      Produkować i zużywać prąd z nieswojej instalacji
      Materiał promocyjny Agrofotowoltaika jako szansa na zwiększanie samowystarczalności producentów rolnych
      Rolnicy szczerze o panelach fotowoltaicznych bez dotacji. Czy się opłaciło?
  • Wieści Rolnicze
  • Rolnik znalazł "skarb" na swoim polu. Czy ma do niego prawo? Czy na nim zarobi?

Rolnik znalazł "skarb" na swoim polu. Czy ma do niego prawo? Czy na nim zarobi?

Prawo i finanse 9 stycznia 2025 07:56 Maria Krzos
Zabytkiem archeologicznym jest każdy ślad działalności człowieka znajdujący się w ziemi lub pod wodą. Rolnik może go znaleźć przypadkowo podczas wykonywania prac polowych
Zabytkiem archeologicznym jest każdy ślad działalności człowieka znajdujący się w ziemi lub pod wodą. Rolnik może go znaleźć przypadkowo podczas wykonywania prac polowych
Źródło: Claas,
Rolnik z okolic Duniewa (Zachodniopomorskie) zgubił część od pługa, a znalazł… renesansowy talar. Co należy zrobić w przypadku tego typu znaleziska? Jakie prawa i obowiązki ma znalazca? Czy „skarb” odkryty na polu należy do właściciela gruntu?
Spis treści:

    Odkrycia z woj. zachodniopomorskiego z kwietnia 2024 r. dokonano przypadkowo. Zaczęło się od… zagubienia na polu okładnicy od pługa. O pomoc w odnalezieniu tej części rolnik poprosił lokalne stowarzyszenie działające na rzecz ochrony zabytków. W trakcie przeszukiwania pola, na głębokości ok. 10 cm, odnaleziono dużą, srebrną monetę o średnicy 4 cm. Monetę przekazano profesjonalistom, którzy stwierdzili, że została wybita przez braci-regentów współrządzących Saksonią w latach 1575-1603. Bardzo rzadki, renesansowy numizmat trafił do Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

    Innym przykładem, tym razem z zagranicy, był tzw. skarb z Chew Valley. To setki normańskich monet pochodzących prawdopodobnie z XI w., które zostały odnalezione przez poszukiwaczy skarbów na polu w Somerset w Anglii. 

    Co robić, gdy znajdzie się rzecz wyglądającą na zabytek? 

    Podstawowym dokumentem określającym sposób postępowania z rzeczami znalezionymi jest ustawa o rzeczach znalezionych z 2015 r. Znajdziemy w niej ogólną zasadą, że jeśli ktoś znajduje rzecz, ma obowiązek oddać ją osobie uprawnionej do odbioru. Z kolei art. 5 ust. 1 mówi, że „Kto znalazł rzecz i nie zna osoby uprawnionej do jej odbioru lub nie zna jej miejsca pobytu, niezwłocznie zawiadamia o znalezieniu rzeczy starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania znalazcy lub miejsce znalezienia rzeczy (właściwy starosta)”. 

    Zapisy ustawy o rzeczach znalezionych nie dotyczą tzw. zabytków archeologicznych. W ich przypadku obowiązują reguły określone w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Jeśli podejrzewamy, że znaleziony czy odkryty przedmiot jest zabytkiem archeologicznym, mamy obowiązek zawiadomić o tym wojewódzkiego konserwatora zabytków lub – jeśli nie mamy takiej możliwości – starostę. 

    Do kogo należą przedmioty znalezione? 

    Przedmioty znalezione, których właściciela nie można ustalić, mogą zostać zakwalifikowane do trzech kategorii:

    • zabytki archeologiczne;
    • inne kategorie zabytków oraz materiały archiwalne znalezione w takich okolicznościach, że poszukiwanie właściciela byłoby oczywiście bezcelowe;
    • przedmioty niebędące zabytkami znalezione w takich okolicznościach, że poszukiwanie ich właściciela byłoby oczywiście bezcelowe. 

    Zabytki archeologiczne co do zasady stanowią własność Skarbu Państwa. Niezależnie od tego, czy zostały znalezione podczas badań archeologicznych, czy w trakcie poszukiwania „skarbów”, czy też przypadkowo (czyli np. podczas prac polowych). Jak wyjaśnia na swojej stronie internetowej Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „stanowią one wspólne dziedzictwo ogółu społeczeństwa, a nie tylko samego znalazcy”. 

    Jeżeli dane znalezisko zostanie zakwalifikowane jako materiał archiwalny czy „inne kategorie zabytków”, również staje się własnością Skarbu Państwa, podobnie jak mienie bezspadkowe. Przedmioty niebędące zabytkami, znalezione w takich okolicznościach, że poszukiwanie ich właściciela byłoby oczywiście bezcelowe, po zakończeniu procedur prowadzonych przez starostę, stają się współwłasnością (w częściach ułamkowych) znalazcy i właściciela nieruchomości, na której rzecz została znaleziona. 

    W sytuacji, gdy właściciel rzeczy znalezionej – innej niż zabytkowa – jest możliwy do ustalenia, ale rzecz ta nie zostanie przez niego odebrana w ustawowym terminie, staje się własnością znalazcy (o ile ten uczynił zadość swoim obowiązkom ustawowym). Jeśli znalazca również nie odbierze przedmiotu w terminie wskazanym w wezwaniu do odbioru – staje się on własnością powiatu. 

    Czy można dostać nagrodę za znalezienie zabytku?  

    Uczciwym znalazcom zabytków przysługują różne rodzaje gratyfikacji:

    1. Znaleźne wypłacane przez właściciela zabytku, który był możliwy do ustalenia (obowiązują tu te same zasady jak przy znalezieniu przedmiotów nie będących zabytkami, znaleźne wynosi 10 proc. wartości przedmiotu).
    2. Nagroda pieniężna przyznawana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków (lub dyrektora archiwum państwowego). Dotyczy to zabytków (lub materiałów archiwalnych) o dużej wartości historycznej, naukowej lub artystycznej, które stały się własnością Skarbu Państwa.
    3. Dyplom MKiDN – w przypadku znalezienia zabytków o mniejszej wartości. 

    W przypadku zabytków archeologicznych nagroda nie przysługuje osobom zajmującym się zawodowo badaniami archeologicznymi lub zatrudnionym w grupach zorganizowanych w celu prowadzenia takich badań. Nagroda nie należy się również osobom prowadzącym celowe poszukiwania zabytków. Jeżeli jednak znalezisko będzie zaklasyfikowane jako materiał archiwalny lub zabytek inny niż archeologiczny, osoby prowadzące poszukiwania mogą liczyć na nagrodę. Wcześniej władze sprawdzą jednak, czy poszukiwania były prowadzone zgodnie z warunkami i zakresem pozwolenia wydanego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków (jego posiadanie jest wymagane by móc legalnie prowadzić poszukiwania) i czy znalezisko zostało zgłoszone. 

    Jak wysoka może być nagroda za znalezienie zabytku?

    Znaleźne od właściciela zabytku, który odbierze swoją własność, wynosi 10 proc. wartości znaleziska. Nagroda za znalezienie zabytku (dotyczy to również zabytku archeologicznego), który stał się własnością Skarbu Państwa, nie może być niższa niż znaleźne, a jednocześnie nie może przekraczać maksymalnej kwoty równej 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym. Jeżeli ustalona 30-krotność jest niższa niż jedna dziesiąta wartości zabytku – przyznaje się nagrodę wysokości 10 proc. wartości zabytku. 

    Czytaj także: W 2025 roku wzrosną kary finansowe dla rolników. Nowe zasady już od 1 stycznia

    Kary za przywłaszczenie znalezionego zabytku 

    Za przywłaszczenie znalezionych zabytków lub zniszczenie stanowiska archeologicznego w wyniku nieprofesjonalnego wydobywania z niego zabytków archeologicznych grożą surowe kary. Ministerstwo kultury ostrzega, że w tej sytuacji może dojść do zbiegu kilku różnych przestępstw, z których najwyższy wymiar kary wynosi 8 lat pozbawienia wolności. Jeśli przestępstwo dotyczy dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury – kara może zostać zaostrzona nawet do 10 lat pozbawienia wolności.  

    Czym jest zabytek archeologiczny? 

    Zabytkiem archeologicznym jest każdy ślad działalności człowieka znajdujący się w ziemi lub pod wodą, którego zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową, a którego rozpoznanie może odbywać się przede wszystkim w toku badań archeologicznych. Można wyróżnić dwa typy zabytków archeologicznych – ruchome i nieruchome.  

    Czytaj także: Nowe zasady dla kół gospodyń od 1 stycznia. M.in. dziesięciokrotna podwyżka

     Jak zabezpieczyć zabytek archeologiczny i miejsce jego znalezienia? 

    Jeżeli podejrzewamy, że nasze znalezisko może być zabytkiem archeologicznym, powinniśmy nie tylko zgłosić ten fakt władzom, ale również właściwie je zabezpieczyć. Miejsce znalezienia przedmiotu, sposób jego ułożenia mogą być bowiem dla naukowców równie cennym źródłem wiedzy, co sam przedmiot. Ministerstwo kultury przygotowało wytyczne dla potencjalnych znalazców rzeczy, które mogą być zabytkami archeologicznymi. Oto kilka z nich:

    • Nie wyciągaj ich z ziemi, jeśli nie jest to konieczne!
    • Warto zrobić „na gorąco” zdjęcia miejsca odkrycia, co pomoże służbom, jeśli do czasu ich przybycia coś się wydarzy.
    • Zabezpiecz miejsce odkrycia (np. wstrzymaj prace ziemne, jeśli je prowadzisz, przykryj przedmiot tkaniną i przysyp luźną ziemią) i oznacz je (np. przy użyciu kijków z widoczną taśmą), żeby ułatwić jego odnalezienie w terenie w przypadku oględzin. (Możesz również spisać współrzędne GPS, jeśli dysponujesz telefonem komórkowym z aplikacją umożliwiającą ich pobranie (zapisują się np. podczas wykonywania zdjęć), oznaczyć je na dostępnej mapie lub sporządzić plan orientacyjny. 
    • W przypadku istnienia zagrożeń dla drobnego przedmiotu (np. ulewne deszcze, ruch pojazdów), jeśli zalega on na powierzchni ziemi, możesz go wziąć ze sobą i zanieść do urzędu. Warto włożyć go do foliowej torebki, owijając uprzednio tkaniną lub czystą chusteczką higieniczną, jeśli mógłby się połamać. 
    • Tagi:
    • zabytek archeologiczny
    • nagroda za znalezienie zabytku
    • znaleźne
    • konserwator zabytków
    Maria Krzos
    Zobacz wszystkie wpisy autora
    Warto wiedzieć
    Bydło i mleko
    Od dziś w tym kraju zakaz importu dla wołowiny i wieprzowiny z Polski
    9 maja 2025
    Newsy
    Szykują się uproszczenia we wspólnej polityce rolnej. "Zmiany będą odczuwalne"
    9 maja 2025
    Analizy rynkowe
    Trwa walka o towar. Ile kosztuje ziarno w kraju?
    9 maja 2025
    Najnowsze
    Prawo i finanse
    Ponad 80 mln zł do rozdysponowania. Nabór tylko do 13 maja - przypomina ARiMR
    9 maja 2025
    Prawo i finanse
    Rolnicy zamiast żniwować mogą pójść do wojska. Samorząd rolniczy interweniuje
    9 maja 2025
    Analizy rynkowe
    Trwa walka o towar. Ile kosztuje ziarno w kraju?
    9 maja 2025
    Prawo i finanse
    Ile ziemi rolnej może kupić osoba, która nie jest rolnikiem? Przepisy są jasne
    9 maja 2025
    Prawo i finanse
    Ważne zmiany dla właścicieli gruntów i gmin. Nowelizacja wchodzi w życie
    8 maja 2025
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    RP Digital Sp. z o.o.
    NIP: 5273128894
    REGON: 529596954
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Prosta 51
    00-838 Warszawa
    [email protected]
    Numer dyżurny -- 501 267 226
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2025 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Prenumerata
    • Konkursy