Obowiązek rejestracji zwierząt. Jakich gatunków dotyczy? Co z psami i kotami?
Przepisy dotyczące obowiązku rejestracji zwierząt zostały zmienione w 2023 roku. Katalog gatunków podlegających zgłoszeniu został rozszerzony m.in. o drób i konie. Rząd pracuje również nad wprowadzeniem Krajowego Rejestru Oznakowanych Psów i Kotów.
Które zwierzęta gospodarskie podlegają rejestracji?
Zgodnie z ustawą o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt aktualnie właściciele mają obowiązek zgłoszenia posiadanych zwierząt gospodarskich takich jak: bydło, owce, kozy, świnie, a także gatunków: koniowatych, wielbłądowatych, jeleniowatych oraz drobiu.
Rejestr stanowi obecnie komputerową bazę danych – System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ). Prowadzony jest przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zawiera informacje dotyczące właściciela zwierząt (producenta), rodzajów działalności i miejsca przebywania zwierząt oraz zdarzeń dotyczących zwierząt. Ma on pomagać w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności zgodnie z wymogami Unii Europejskiej.
Zgłoszeń można dokonywać drogą elektroniczną za pomocą aplikacji IRZplus. Podmioty, będące pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej, muszą to zrobić wyłącznie drogą elektroniczną. Posiadacze zwierząt do końca 2025 roku mogą składać zgłoszenia w formie papierowej w biurach ARiMR. Od 1 stycznia 2026 r. obowiązkowe będzie posługiwanie się aplikacją IRZplus.
Oznakowanie zwierząt gospodarskich
Posiadacze zwierząt gospodarskich muszą uzyskać w ARiMR numer identyfikacyjny, tzw. numer producenta oraz prawidłowo oznakować bydło, owce, kozy, świnie oraz gatunki koniowate, jeleniowate i wielbłądowate. Aktualnie dopuszczalne rodzaje identyfikatorów dla poszczególnych gatunków zwierząt to:
- bydło: kolczyk zwykły lub elektroniczny, kapsułka ceramiczna (bolus), wszczepiany transponder
- owce i kozy: kolczyk zwykły lub elektroniczny, zwykła lub ceramiczna opaska na pęcinę, kapsułka ceramiczna, wszczepiany transponder, tatuaż
- świnie: kolczyk zwykły lub elektroniczny, wszczepiany transponder, tatuaż
- koniowate: wszczepiany transponder, marker genetyczny (konie trakeńskie)
- jeleniowate: zwykły kolczyk, wszczepiany transponder, tatuaż
- wielbłądowate: zwykły kolczyk, wszczepiany transponder
Czytaj także: Renta wdowia z KRUS. Ogromne zainteresowanie wśród rolników
Zwierzęta należące do gatunków niebezpiecznych
Obowiązkowi rejestracji podlegają także zwierzęta należące do gatunków niebezpiecznych i podlegających ograniczeniom na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej. Lista gatunków zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi zamieszczona jest w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 3 sierpnia 2011 r. Obejmuje ona kilkaset gatunków zwierząt, są to m.in. różne gatunki pająków, skorpionów, gadów, węży, drapieżników, krokodyli, małp i zwierząt parzystokopytnych. Zgłoszeń należy dokonywać w starostwach powiatowych lub urzędach miast w ciągu 14 dni od wejścia w jego posiadanie. Aby móc zarejestrować takie zwierzę trzeba posiadać dokument potwierdzający legalność jego pochodzenia i zezwolenie na odstępstwa od zakazów posiadania i przetrzymywania gatunków zwierząt niebezpiecznych.
Czytaj też: Ważny termin dla właścicieli domów. Za brak zgłoszenia grozi kara do 20 tys. zł
Czy psy i koty trzeba zarejestrować?
Aktualnie psy i koty nie podlegają rejestracji, jednak niektóre gminy wymagają opłaty za posiadanie psów. W 2025 roku podatek od psa wynosi maksymalnie 178,26 zł rocznie. Rząd planuje natomiast wprowadzenie Krajowego Rejestru Oznakowanych Psów i Kotów (KROPiK). Projekt ustawy jest nadal procedowany przez Radę Ministrów, zgodnie z założeniami miał być przyjęty z końcem ubiegłego roku, ale obecnie jest jeszcze na etapie opiniowania.
Baza zwierząt ma być prowadzona przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Będzie zawierała podstawowe dane umożliwiające identyfikację zarejestrowanego psa lub kota oraz jego właściciela. Zwierzę będzie rejestrował lekarz weterynarii, a właściciel będzie miał dostęp do wprowadzonych danych. Obowiązkowa rejestracja ma objąć wszystkie psy urodzone po rozpoczęciu działania rejestru oraz psy i koty urodzone wcześniej, jeśli są sprzedawane lub oddawane do adopcji. W innych przypadkach rejestracja będzie dobrowolna.
Rejestracja będzie wymagała identyfikacji i wszczepienia zwierzęciu elektronicznego transpondera (chipa) u weterynarza, nie później niż podczas pierwszego obowiązkowego szczepienia psa przeciwko wściekliźnie i nie później niż przed ukończeniem roku w przypadku kota. Przestrzeganie obowiązku będzie podlegać kontroli policji, straży miejskiej i Inspekcji Weterynaryjnej. Niedopełnienie obowiązku będzie podlegało karze grzywny.
Czytaj także: Kierowcy muszą pamiętać o tym terminie. Przepisy dotyczą również rolników
