Narodowy Program Budowy Zbiorników Retencyjnych sposobem na suszę?

Źródło: KRIR

Roczny opad w Polsce to około 570 ml/m2. Sposób na suszę? Zbiorniki retencyjne. Jak przetrwać ciężkie okresy pokazuje Portugalia. Możemy się od nich uczyć.

Samorząd rolniczy zwrócił się do Prezydenta i Premier RP o przygotowanie przez rząd nowej ustawy Prawo wodne i powołanie nowej instytucji - Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, które miałoby zainicjować budowę zbiorników retencyjnych.

Nowe pomysły są wynikiem wyjazdu studyjnego do Portugalii. Zorganizowana przez samorząd, w pażdzierniku tego roku podróż, miała na celu wymianę wiedzy z zakresu klęsk żywiołowych ze szczególnym uwzględnieniem suszy.

Portugalski klimat śródziemnomorski różni się znacznie od warunków z jakimi mamy do czynienia w naszym kraju. Okres wegetacji jest tam dłuższy, a opady występują głównie w okresie zimowym od listopada do marca. Średniorocznie ich suma wynosi około 500 mm/m2. Nie jest to dużo mniej od Polski (średniorocznie około 600mm/m2). Wielką różnicą jest jednak rozkład opadów w ciągu roku - jest on nierównomierny. Często powoduje to długotrwałe okresy suszy.

Jak portugalczycy sobie z tym radzą? Czytaj na następnej stronie.

Kluczem jest magazynowanie wody w okresie opadowym i wykorzystywanie jej przez rolników w czasie suszy.

Ponieważ w Portugalii od marca do listopada corocznie występuje okres bezopadowy skutków suszy w uprawach roślin rolniczych nie można ubezpieczyć. Rząd Portugalii pomógł jednak rozwiązać rolnikom ten problem budując największy w Europie sztuczny zbiornik - Alqueva.

Alqueva ma pojemność 4.150.000.000 m3 i zabepiecza wodę na 4-letni okres suszy, dostarczając ją w tym czasie do gospodarstw rolnych. Budowę zbiornika rozpoczęto w 1995 r. a zakończono po 7 latach w 2002 r., natomiast pełne napełnienie zapory nastąpiło w 2010 roku. Zapora Alqueva zapewnia obecnie w okresie suszy wodę dla 120.000 ha ziemi, a do roku 2020 ma to być już 170.000 ha.

Systemy nawodnień stosowane w Portugalii są bardzo zróżnicowane. Od rozlewu wody z ujęcia, przez kanały , czy deszczownie do nawadniania kropelkowego. W zależności od stosowanego systemu oraz ciśnienia wody różne są także ceny. Kształtują się one na poziomie od 3 do 5 eurocentów za metr sześcienny. W przypadku rolników jest to jednak uproszczone i wprowadzona jest opłata sezonowa - 100 euro/ha.

Ponieważ w Portugalii nie dopłaca się z budżetu państwa do ubezpieczeń od suszy przez zbyt duże ryzyko ich wystąpienia, rolnicy mają większą świadomość, jak dobrze zarządzać zasobami wody oraz jak utrzymywać w dobrym stanie urządzenia melioracyjne, czy kanały. Dzięki temu doskonale wiedzą oni, co zrobić w czasie suszy i mogą być przykładem dla rolników z innych krajów.

W Polsce opady są rozłożone mniej więcej równomiernie w ciągu całego roku, ale wystąpienie suszy w kluczowych dla roślin etapach rozwoju również jest wysokie, dlatego zdaniem KRIR, inwestycja w budowę zbiorników retencyjnych jest konieczna i może być dla rolników bardzo pomocna. Powinna być podjęta przez Rząd RP jako innowacyjne podejście do dbania o zasoby wodne, które mogłyby jednocześnie służyć rolnikom do nawadniania upraw rolniczych, a także byłoby alternatywnym źródłem energii do produkcji prądu.

ZOBACZ TAKŻE:  Zwiększa się deficyt wody dla roślin uprawnych