Odchów cieląt - o czym należy pamiętać?
Odchów cieląt jest niezwykle ważnym okresem, który rzutuje na późniejsze efekty produkcyjne całego stada, zarówno w obrębie produkcji mleka, jak i rozrodu.
Każdy hodowca wie, jak ważne dla cielęcia jest podanie odpowiedniej jakości siary jak najszybciej po urodzeniu. Ale warto zwrócić także uwagę na prawidłowe podanie paszy treściwej, aby przewód pokarmowy mógł się odpowiednio rozwijać, a cielęta były zdrowe. Należy pamiętać, że błędy w odchowie zwiększają liczbę upadków z powodu biegunki, chorób płuc i innych, narażając jednocześnie hodowcę na poważne straty. - Bezpośrednie przełożenie na zdrowie i rozwój cielęcia ma żywienie krowy mamki zarówno w ciąży na etapie płodu, jak i już po porodzie, podczas karmienia mlekiem - mówi Paweł Stachowiak z firmy Mir-Zen.
Czytaj także: Bydło mleczne: Grupy żywieniowe - tworzyć czy nie
Cielęta rodzą się bez przeciwciał, są całkowicie pozbawione ochrony. Odporność nabywają dopiero z siarą. Siara to odporność bierna, odporność czynna rozwija się powoli z wiekiem, dopiero w 3-5 tygodniu życia. Do tego czasu cielę jest chronione tylko przez przeciwciała z siary. Częstotliwość ssania maleje wraz z wiekiem. - Cielęta po 5-dniowym okresie pojenia siarą poza 6-8 litrami mleka dziennie powinny dodatkowo otrzymywać starter - zaznacza Paweł Stachowiak.
Pasza w formie musli i granulatu
- Jestem zwolenniczką tego, aby zacząć podawać pasze treściwe zaraz po okresie odpojenia siarą. Ważne, żeby zwierzęta miały dostęp do dobrej jakości startera. Obecnie często pierwsza pasza podawana cielętom jest w formie musli, choć dobrze skomponowana pasza w formie granulatu również spełnia swe zadanie - mówi Sylwia Grochowska, specjalista ds. chowu bydła w firmie PIAST PASZE Sp. z o.o.
Jeśli wprowadzamy pasze stałe, ważne, aby były smakowite. Często startery są melasowane, dzięki czemu są smaczniejsze. Jeśli wprowadzamy pasze stałe, ważne, aby były smakowite. Często startery są melasowane, dzięki czemu są smaczniejsze. Badania wskazują, że produkty granulowane bydło szybciej zaczyna pobierać, a do tego są one lepiej przyswajalne. - Na pierwszy okres życia cieląt nie zaleca się pasz w formie sypkiej, między innymi dlatego, że mogą oblepiać nozdrza zwierząt - dodaje specjalistka.
Cechy, jakimi powinna charakteryzować się dobra pasza startowa, to nie tylko odpowiednia struktura, która powoduje szybkie przyzwyczajenie do trawienia paszy stałej, ale także specjalny skład surowcowy dobrze przyswajalnych komponentów, takich jak: jęczmień czy owies. - Wysoki poziom wszystkich niezbędnych witamin i związków mineralnych wzmacnia odporność i wspomaga przemianę materii u cieląt, a tym samym pozytywnie wpływa na zdrowotność i wysokie przyrosty - tłumaczy Paweł Stachowiak z firmy Mir-zen.
Bakterie żwaczowe - unikajmy ich!
Wysoki udział łatwo przyswajalnej skrobi jest natomiast idealną pożywką dla bakterii żwaczowych. - Skrobia jest potrzebna, ponieważ rozkłada się w przedżołądkach do maślanów i propianów, które stymulują rozwój brodawek w żwaczu, a właśnie o to chodzi, aby cielak stał się jak najszybciej przeżuwaczem - tłumaczy Sylwia Grochowska. Starter można podawać do woli, ale codziennie należy wymieniać paszę na świeżą. Na początku można sypnąć garść, później w 6-8 tygodniu zwierzęta potrafią zjeść dziennie 1,5 - 2 kg paszy treściwej. - Bardzo ważne jest, aby cielęta w tym okresie pobierały jak najwięcej paszy, co zapewni prawidłowy rozwój brodawek żwacza i obniży koszty żywienia. Gdy cielę pobiera 1,5 kg starteru na dzień, można zrezygnować z mleka - mówi Paweł Stachowiak.
Czytaj także: Płodność krów. Od czego zależy i jak ją poprawić
Im szybciej cielęta zaczną pobierać większe ilości starteru, tym szybciej można przejść na pasze objętościowe. - A tym samym szybciej można zrezygnować z pasz płynnych, czyli drogich preparatów mlekozastępczych czy zakończyć odpajanie mlekiem pełnym (w zależności od systemu przyjętego w danym gospodarstwie). Warto pamiętać o tym, że pierwsze sześć tygodni życia zwierzęta decyduje o rozwoju tkanki gruczołowej w wymieniu, a to ma bezpośrednie przełożenie na to, jaką w przyszłości dójką będzie jałóweczka. Dlatego nie wolno tego czasu zaniedbać - zaznacza specjalista.
Bardzo ważne odpowiednie żywienie cieliczki
Czwarty miesiąc życia cieliczki jest początkiem okresu krytycznego w jej rozwoju. Wtedy żywienie bydła ma istotny wpływ na późniejszą mleczność. - Zbyt intensywne karmienie w tym okresie może spowodować rozwój większej ilości komórek tkanki tłuszczowej wymienia, co może skutkować w przyszłości niższą wydajnością mleka. W tym okresie optymalny przyrost dobowy to ok. 800g - tłumaczy w swoim artykule „Prawidłowy odchów cieląt” Marianna Karanik z MODR, oddział Poświętne.
Czytaj także: Dla kogo amerykańska wołowina z hormonami?
Cielęta muszą mieć dostęp do wody pitnej
Zawsze trzeba pamiętać, aby cielęta miały dostęp do świeżej wody pitnej, ponieważ jest to kluczowe przy rozwoju przedżołądków. - Często rolnicy mówią - ja podaję preparat, podaję mleko, a w tym jest też woda. Odpowiadam, że po pierwsze - gdy cielak pije preparat mlekozastępczy lub mleko, to dzięki rynience przełykowej trafia ono bezpośrednio do trawieńca, gdzie jest trawione, omijając przedżołądki, które się dopiero tworzą. Natomiast, gdy cielę pije wodę, to trafia ona do żwacza. Należy pamiętać, że w żwaczu panuje środowisko wodne, dlatego woda jest niezbędna do namnażania się mikroorganizmów, do trawienia pasz i do wzrostu brodawek w żwaczu - opowiada Sylwia Grochowska.
Pamiętajmy o czystości poideł dla cieląt
- Druga kwestia dotyczy tego, że przy skróconym odchowie cieląt, który często jest stosowany na wielu gospodarstwach, zwierzęta piją około 4-6 litrów pójła, natomiast zapotrzebowanie na wodę jest wyższe. Muszą pić wodę, bo najzwyczajniej - chce im się pić - konkluduje. Trzeba także pamiętać, aby zwierzęta miały dostęp do czystej wody - to ważne, ponieważ niejednokrotnie czystość poideł pozostawia wiele do życzenia. Temperatura wody może mieć temperaturę otoczenia, nie trzeba jej podgrzewać.
Cielęta można porównać z małymi dziećmi - są radosne i szczęśliwe, kiedy są zdrowe, dużo jedzą i piją, a przy tym osiągają wysokie przyrosty.
